Θεωρία Holland: 6 Τύποι Προσωπικότητας

Έχεις ποτέ ακούσει την φράση “πιάνει το χέρι του”; Τι είναι αυτό που κάνει κάποιους ανθρώπους, ικανούς να επιδιορθώσουν το οτιδήποτε χαλάει; Υπάρχουν δε άλλοι άνθρωποι που έχουν αυτό που λέμε “την καλλιτεχνική φύση μέσα τους”. Ζωγραφίζουν, συνθέτουν, τραγουδούν. Κάπως έτσι δημιουργούνται οι κλίσεις των ανθρώπων. Ως εκ τούτου, η θεωρία Holland οργανώνει τις κλίσεις σε 6 προσωπικότητες.

Παρακάτω θα μάθεις τα πάντα για την Θεωρία του Holland και θα βρεις διάφορες λίστες με επαγγέλματα αλλά και ένα τεστ επαγγελματικού προσανατολισμού βασισμένο στην θεωρία του Holland που ως πρωτεύον στόχο έχει να σε βοηθήσει να ανακαλύψεις τις προσωπικότητες και τους άξονες εκείνους που σε χαρακτηρίζουν.

Ας ξεκινήσουμε όμως με το γιατί όμως είναι σημαντικό να ξέρεις την προσωπικότητά σου;

Γιατί πρέπει να ξέρεις την προσωπικότητά σου;

Καλά, ποιος δεν ξέρει ποιος είναι; Όλοι γνωρίζουμε πως είμαστε εξωτερικά, χρειάζεται μόνο ένας καθρέπτης. Το πράγμα αρχίζει και γίνεται λίγο challenging όταν ξεκινάμε την εσωτερική ανακάλυψη. Εκεί, για κάποιους δεν είναι τόσο εύκολο.

Η προσωπικότητα μας δεν είναι διακριτή, δεν αποτελείται δηλαδή από έναν μόνο άξονα όπως τους περιγράφει ο John Holland. Μπορεί να είσαι κατά 70% Πρακτικός και κατά 30% Καλλιτεχνικός.

Για να ανακαλύψεις ποιος πραγματικά είσαι, πρέπει να ζήσεις ένα ταξίδι που θα είσαι εσύ και ο εαυτό σου. Σε αυτό το ταξίδι, πρέπει να λες πάντα αλήθεια και να συμπεριφέρεσαι με ειλικρίνεια. Δεν έχεις να κρύψεις τίποτα που δεν το ξέρει ήδη!

Η Θεωρία του John Holland

Πριν αναφέρουμε όλες τις προσωπικότητες – άξονες της θεωρίας του Holland, πρέπει να εξηγήσουμε γιατί είναι σημαντική και σε ποιους ανθρώπους ή ομάδες ανθρώπων απευθύνεται.

Σύμφωνα με την θεωρία του ψυχολόγου John Holland, υπάρχουν 6 τύποι Επαγγελματικής Προσωπικότητας τους οποίους αν γνωρίζουμε, μπορούμε να διαλέγουμε επαγγέλματα που μας ταιριάζουν. Τα τεστ επαγγελματικού προσανατολισμού που βασίζονται στην θεωρία αυτή, έχουν ως αποτέλεσμα έναν κυρίαρχο τύπο (με το μεγαλύτερο ποσοστό) και ενδεχομένως κάποιους επιπλέον σε μικρότερα ποσοστά. Κατά τη θεωρία αυτή τα επαγγελματικά ενδιαφέροντα είναι μια βασική πλευρά της προσωπικότητας και επομένως η περιγραφή τους είναι στην ουσία περιγραφή της ίδιας της προσωπικότητας ενός ανθρώπου.

Άρα λοιπόν, μέσα από τα τεστ προσανατολισμού που βασίζονται στην Θεωρία του Holland καταλαβαίνουμε ποια προσωπικότητα μας εκφράζει περισσότερο. Ποιος είναι ο χαρακτήρας μας. Γνωρίζοντας την φύση διάφορων επαγγελμάτων, μπορούμε να πάρουμε καλύτερες αποφάσεις για το ποια σχολή να διαλέξουμε, τι να σπουδάσουμε, αν αξίζει να κάνουμε αλλαγή καριέρας στα 35 και πολλά ακόμη.

Η Θεωρία του Holland απευθύνεται σε άτομα ή ομάδες ατόμων όπως:

• εργαζόμενους που θέλουν να διερευνήσουν και να θέσουν νέους επαγγελματικούς στόχους
• εργαζόμενους που αναζητούν ένα άλλο επάγγελμα (αλλαγή καριέρας)
• φοιτητές και εργαζόμενους που θέλουν να ενισχύσουν τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους
• εργαζόμενους που νιώθουν άγχος / δυσαρέσκεια από την εργασία τους
• μαθητές που θέλουν να ενημερωθούν για μια πληθώρα επαγγελμάτων

6 τύποι προσωπικότητας του John Holland

Οι έξι τύποι προσωπικότητας ή ενδιαφερόντων του Ηοlland είναι: 

• Επιχειρηματικός – εστιάζει στις σχέσεις των ανθρώπων, τα δεδομένα και την επιχειρηματικότητα.
• Κοινωνικός – εστιάζει στον άνθρωπο.
• Καλλιτεχνικός – εστιάζει την προσοχή του σε ανθρώπους και ιδέες
• Πρακτικός – εστιάζει την προσοχή του σε αντικείμενα
• Ερευνητικός  – επικεντρώνεται στις ιδέες
• Οργανωτικός / Διοικητικός – επικεντρώνεται στη σκέψη και στα δεδομένα

Η επαγγελματική σου ικανοποίηση εξαρτάται από το βαθμό στον οποίο το εργασιακό σου περιβάλλον ταιριάζει με την προσωπικότητά σου. Αν για παράδειγμα είσαι κοινωνικός τύπος και κάνεις μια δουλειά που είναι άκρως αντικοινωνική δεν θα είσαι ποτέ χαρούμενος.

#1 Επιχειρηματικός Τύπος

Ο Επιχειρηματικός Τύπος (Enterprising / Persuader) σύμφωνα με την θεωρία Holland, μπορεί να ασχολείται με την διοίκηση σε κάποια εταιρεία ή οργανισμό. Εστιάζει κυρίως σε επαγγέλματα με ηγετικό ή διευθυντικό ρόλο. Έχει ως στόχο και κυνηγά ευκαιρίες με άξονα την επιχειρηματικότητα, της ιεραρχικής ανέλιξης και της συνεχής προόδου τόσο προσωπικά όσο και εργασιακά.

• ασχολείται με επιχειρηματικές δραστηριότητες, όπως η πώληση και η διοίκηση.
• εμπιστεύεται τις δυνάμεις του, επικοινωνεί με άλλους ανθρώπους, τους ενθαρρύνει και τους παρακινεί.
• βλέπει τον κόσμο μέσα από ένα οριοθετημένο μοντέλο από τη δύναμη, την κοινωνική ανέλιξη και καταξίωση, το χρήμα και την επιτυχία.
• συμπεριφέρεται με τους κανόνες του συναγωνισμού και της ελεύθερης αγοράς

Τι χαρακτηριστικά έχει η προσωπικότητα;

Σύμφωνα με τον Holland, όσοι είναι Επιχειρηματικοί Τύποι έχουν κάποια από τα παρακάτω χαρακτηριστικά. Κάποια σε μεγαλύτερο βαθμό και άλλα σε λιγότερο.

Τι επαγγέλματα κάνει συνήθως;

Τα περισσότερα από τα επαγγέλματα που συνήθως κάνουν οι Επιχειρηματικοί Τύποι αφορούν θέλεις με κύρος, ηγεσία, ευθύνη και ευκαιρίες ανέλιξης.

Συνοψίζοντας ο Επιχειρηματικός Τύπος είναι μια ιδιαίτερη προσωπικότητα που μέσα από το περιβάλλον εργασίας:

• είναι περισσότερο δεκτικός σε κοινωνικά, συναισθηματικά και καταναλωτικά πρότυπα σκέψης και συμπεριφοράς
• ελκύεται από επιχειρηματικά επαγγέλματα που ευνοούν την ανάπτυξη ρόλων και συμπεριφορών που επικρατούν σε επιχειρηματικούς χώρους
• είναι πολύ ανοικτός σε νέες μεθόδους και πρακτικές που αφορούν στον τρόπο εφαρμογής της εργασίας του, κάτι που με τη σειρά του οδηγεί στο να έχει ένα ευρύ πεδίο ενδιαφερόντων και ένα ιδιαίτερο σύστημα αξιών.

#2 Κοινωνικός Τύπος

Ο Κοινωνικός Τύπος (Social Helper) σύμφωνα με την θεωρία Holland, εστιάζει είτε σε προσωπικές φιλοδοξίες και στόχους, είτε σε αλληλοβοήθεια και αλληλεγύνη προς άλλους ανθρώπους. Αναπτύσσει καλές σχέσεις με τρίτους, διαθέτει πειθώ, παρέχει τη συνδρομή του σε όσους τη χρειάζονται και εμπλέκεται σε δραστηριότητες που συνεπάγονται τις δημόσιες σχέσεις, την επικοινωνία, την πληροφόρηση, την εκπαίδευση, τη θεραπεία, την αλληλεγγύη και την πρόνοια.

Οι κοινωνικοί τύποι θα μπορούσαν να διαχωριστούν σε δύο υποτύπους, τους κοινωνικούς εξωστρεφείς και τους κοινωνικούς αλληλέγγυους.

Γενικότερα ένας Κοινωνικός Τύπος:

• παρακινεί τα άτομα να ασχολούνται με κοινωνικές δραστηριότητες.
• ενθαρρύνει τα άτομα στο να βλέπουν τον εαυτό τους ως άτομα που ενδιαφέρονται για τον συνάνθρωπό τους
• επιβραβεύει τα άτομα όταν εκφράζουν κοινωνικές ανησυχίες και συμπεριφορές με έκδηλο το κοινωνικό περιεχόμενο.

Τι χαρακτηριστικά έχει η προσωπικότητα;

Σύμφωνα με τον Holland, όσοι είναι Κοινωνικοί Τύποι έχουν κάποια από τα παρακάτω χαρακτηριστικά. Κάποια σε μεγαλύτερο βαθμό και άλλα σε λιγότερο.

Τι επαγγέλματα κάνει συνήθως;

Συνοψίζοντας ο Κοινωνικός Τύπος είναι μια ιδιαίτερη προσωπικότητα που μέσα από το περιβάλλον εργασίας:

• είναι περισσότερο δεκτικάς σε κοινωνικές, ανθρωπιστικές και θρησκευτικού περιεχομένου συμπεριφορές
• ελκύεται από κοινωνικά επαγγέλματα που ευνοούν την ανάπτυξη ρόλων και συμπεριφορών που επικρατούν σε κοινωνικές δραστηριότητες
• είναι πιο ανοικτός σε νέες μεθόδους και πρακτικές που αφορούν στον τρόπο εφαρμογής της εργασίας τους, από τους ρεαλιστές και τους συμβατικούς τύπους.

#3 Καλλιτεχνικός Τύπος

Ο Καλλιτεχνικός Τύπος (Artistic / Creator) σύμφωνα με την θεωρία Holland, εστιάζει σε ελεύθερες, αφηρημένες και μη συστηματικές δραστηριότητες και προφανώς ενδιαφέρονται και κλίνουν προς τα καλλιτεχνικά επαγγέλματα. Χαρακτηρίζεται από έντονη φαντασία και πρωτοτυπία. Εκφράζεται μέσα από την μουσική, ζωγραφική, χορό και άλλες δραστηριότητες.

• παρακινεί τα άτομα να ασχολούνται με καλλιτεχνικές δραστηριότητες.
• ενθαρρύνει τα άτομα στο να βλέπουν τον εαυτό τους ως εκφραστικά, αυθεντικά, αυθόρμητα, ανεξάρτητα και αντικομφορμιστικά άτομα
• επιβραβεύει τα άτομα όταν εκδηλώνουν καλλιτεχνικό τρόπο σκέψης, έκφρασης και συμπεριφοράς.

Τι χαρακτηριστικά έχει η προσωπικότητα;

Σύμφωνα με τον Holland, όσοι είναι Καλλιτεχνικοί Τύποι έχουν κάποια από τα παρακάτω χαρακτηριστικά. Κάποια σε μεγαλύτερο βαθμό και άλλα σε λιγότερο.

Τι επαγγέλματα κάνει συνήθως;

Συνοψίζοντας ο Καλλιτεχνικός Τύπος είναι μια ιδιαίτερη προσωπικότητα που μέσα από το περιβάλλον εργασίας:

• είναι περισσότερο δεκτικός στον ατομικό, συναισθηματικό και δημιουργικό τρόπο έκφρασης και σκέψης ελκύεται από καλλιτεχνικά επαγγέλματα που ευνοούν την ανάπτυξη ρόλων και συμπεριφορών
• είναι πολύ ανοικτά σε νέες μεθόδους και πρακτικές που αφορούν στον τρόπο εφαρμογής της εργασίας τους
• έχει ένα ευρύ πεδίο ενδιαφερόντων και ένα ιδιαίτερο σύστημα αξιών.

#4 Πρακτικός Τύπος

Ο Πρακτικός Τύπος (Realistic / Doer) σύμφωνα με την θεωρία Holland, είναι αυτός που ασχολείται με εργαλεία, του αρέσει να δημιουργεί, να κατασκευάζει και να επιδιορθώνει. Σε γενικές γραμμές εστιάζει στα αντικείμενα και όχι τόσο στους ανθρώπους. Διαθέτει τεχνικές, μηχανολογικές, και χειρωνακτικές ικανότητες, χειρίζεται με επιδεξιότητα εργαλεία, μηχανικά συστήματα και ηλεκτρονικό εξοπλισμό και συνήθως στρέφεται σε τεχνικά, τεχνολογικά, μηχανολογικά και κατασκευαστικά επαγγέλματα.

• είναι περισσότερο δεκτικός σε πρακτικές και παραδοσιακές εμπειρίες
• αναπτύσσει ρόλους και συμπεριφορές που ευνοούν ρεαλιστικά επαγγέλματα (π.χ. λιγότερη κοινωνική επαφή, χειρωνακτική εργασία)
• προσαρμόζεται πιο δύσκολα σε νέες μεθόδους και πρακτικές που αφορούν στον τρόπο εφαρμογής της εργασίας τους.

Τι χαρακτηριστικά έχει η προσωπικότητα;

Σύμφωνα με τον Holland, όσοι είναι Πρακτικοί Τύποι έχουν κάποια από τα παρακάτω χαρακτηριστικά. Κάποια σε μεγαλύτερο βαθμό και άλλα σε λιγότερο.

Τι επαγγέλματα κάνει συνήθως;

Συνοψίζοντας ο Πρακτικός Τύπος είναι μια ιδιαίτερη προσωπικότητα που μέσα από το περιβάλλον εργασίας:

• παρακινεί τα άτομα να ασχολούνται με ρεαλιστικές δραστηριότητες, όπως να χρησιμοποιούν εργαλεία και μηχανήματα.
• ενθαρρύνει τα άτομα στο να βλέπουν τον εαυτό τους ως άτομα με μηχανικές και τεχνικές ικανότητες-κλίσεις
• ενθαρρύνει τα άτομα να βλέπουν τον κόσμο μέσα από ένα απλό, πρακτικό και παραδοσιακό πλαίσιο.
• επιβραβεύει τα άτομα όταν υιοθετούν παραδοσιακές αξίες και συμπεριφορές, ενώ τα κατευθύνει στο να εκτιμούν ως δείγματα επιτυχίας τα υλικά αγαθά, τα χρήματα και τη δύναμη (επιρροή).

#5 Ερευνητικός Τύπος

Ο Ερευνητικός Τύπος (Investigative) σύμφωνα με την θεωρία Holland, είναι αυτός που ασχολείται με την έρευνα και την επίλυση διάφορων προβλημάτων. Μελετά θεωρίες, συλλέγει δεδομένα από διάφορες πηγές και εξάγει συμπεράσματα. Για να το κάνει αυτό, χρησιμοποιεί την κριτική του σκέψη και την αναλυτική του ικανότητα. Τα επαγγέλματα με τα οποία ασχολείται, χρειάζονται υπομονή και μεθοδικότητα.

• παρακινεί τα άτομα να ασχολούνται με ερευνητικές – επιστημονικές δραστηριότητες.
• ενθαρρύνει τα άτομα στο να βλέπουν τον εαυτό τους ως άτομα με φιλοσοφικές και θεωρητικές ανησυχίες, ως άτομα με επιστημονικό τρόπο σκέψης, ενώ από την άλλη καθιστά φανερό ότι τα άτομα αυτά δυσκολεύονται στο να αναλαμβάνουν ηγετικές πρωτοβουλίες.
• επιβραβεύει τα άτομα όταν επιλέγουν έναν επιστημονικό τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς.

Οι Ερευνητικοί Υύποι θα μπορούσαν να διαχωριστούν σε δύο υποτύπους, τους Ερευνητικούς Θετικούς και του Ερευνητικού Γραμματικούς.

Τι χαρακτηριστικά έχει η προσωπικότητα;

Σύμφωνα με τον Holland, όσοι είναι Ερευνητικοί Τύποι έχουν κάποια από τα παρακάτω χαρακτηριστικά. Κάποια σε μεγαλύτερο βαθμό και άλλα σε λιγότερο.

Τι επαγγέλματα κάνει συνήθως;

Συνοψίζοντας ο Ερευνητικός Τύπος είναι μια ιδιαίτερη προσωπικότητα που μέσα από το περιβάλλον εργασίας:

• είναι περισσότερο δεκτικά στον αφαιρετικό, θεωρητικό και αναλυτικό τρόπο σκέψης
• ελκύονται από ερευνητικά επαγγέλματα που ευνοούν την ανάπτυξη ρόλων και συμπεριφορών που επικρατούν σε επιστημονικά πεδία
• είναι πολύ ανοικτά σε νέες μεθόδους και πρακτικές που αφορούν στον τρόπο εφαρμογής της εργασίας τους

#6 Οργανωτικός / Συμβατικός Τύπος

Ο Οργανωτικός ή Συμβατικός Τύπος (Organizer ή Conventional) σύμφωνα με την θεωρία Holland, αποδέχεται τον καθιερωμένο τρόπο ζωής, τις αποδεκτές αξίες της κοινωνίας και την υφιστάμενη ιεραρχία εξουσίας, είναι αφοσιωμένοι, ευσυνείδητοι με ανεπτυγμένο ιδιαίτερα το αίσθημα της οικονομίας. Είναι επιμελείς, ευπροσάρμοστοι, πειθαρχημένοι, προσεκτικοί, τακτικοί, πρακτικοί, ακριβείς, ψύχραιμοι, συνεργάσιμοι, αξιόπιστοι, συχνά δογματικοί και εσωστρεφείς, ευσυνείδητοι, μεθοδικοί και οργανωτικοί.

Προσανατολίζονται σε δραστηριότητες που χαρακτηρίζονται από τάξη, ακρίβεια και μεθοδικότητα. Το υπερκείμενο εργασιακό περιβάλλον τούς οδηγεί σε καθιερωμένες επαναλαμβανόμενες εργασίες που απαιτούν πειθαρχία, υπολογιστικές, λογιστικές, υπαλληλικές και επιχειρηματικές ικανότητες.

• παρακινεί τα άτομα να ασχολούνται με εργασίες γραμματειακής υποστήριξης γραφείου, όπως να ταξινομούν στοιχεία και αριθμούς, να οργανώνουν συναντήσεις και ραντεβού, να αρχειοθετούν έγγραφα κ.α.
• κατευθύνει τα άτομα στο να βλέπουν τον εαυτό τους ως συγκαταβατικά άτομα, τακτικά, καθώς και ως άτομα με ικανότητες οργάνωσης.
• επιβραβεύει τα άτομα όταν ακολουθούν πρότυπα συμπεριφοράς που ευνοούν την οργάνωση, την τάξη και τη συμμόρφωση στους κανόνες και τις αρχές.

Τι χαρακτηριστικά έχει η προσωπικότητα;

Σύμφωνα με τον Holland, όσοι είναι Οργανωτικοί Τύποι έχουν κάποια από τα παρακάτω χαρακτηριστικά. Κάποια σε μεγαλύτερο βαθμό και άλλα σε λιγότερο.

Τι επαγγέλματα κάνει συνήθως;

Συνοψίζοντας ο Οργανωτικός Τύπος είναι μια ιδιαίτερη προσωπικότητα που μέσα από το περιβάλλον εργασίας:

• είναι περισσότερο δεκτικός σε υλιστικά πρότυπα συμπεριφοράς και σκέψης (π.χ. χρήμα, κοινωνική και επαγγελματική πρόοδος)
• ελκύεται από επαγγέλματα που ευνοούν την ανάπτυξη ρόλων και συμπεριφορών που επικρατούν σε επαγγέλματα γραφείου
• είναι λιγότερο ανεκτικός και ανοικτός σε νέες μεθόδους και πρακτικές που αφορούν στον τρόπο εφαρμογής της εργασίας τους.

Μπορείς να μάθεις περισσότερα για την Θεωρία Holland μέσα από την βιντεοπαρουσίαση της Θεωρίας του J. Holland και της ανάλυσης. Εναλλακτικά μπορείς να κάνεις το τεστ επαγγελματικού προσανατολισμού.