Επάγγελμα Γεωγράφος

Αν και ο γεωγράφος είναι ιστορικά γνωστός ως άνθρωπος που φτιάχνει χάρτες, η δημιουργία χαρτών είναι στην πραγματικότητα το πεδίο μελέτης της χαρτογραφίας, δηλαδή ένα υποσύνολο της γεωγραφίας. Ο γεωγράφος δεν μελετά μόνο τις λεπτομέρειες του φυσικού περιβάλλοντος ή της ανθρώπινης κοινωνίας, αλλά μελετά και την αμοιβαία σχέση μεταξύ αυτών των δύο.

Ας δούμε μέσα από το Future Generation:

τις προοπτικές του γεωγράφου
τα τμήματα γεωγραφίας που υπάρχουν
τι μπορείς να κάνεις με το πτυχίο γεωγραφίας
και πολλά άλλα ακόμη..

Σε αυτό το άρθρο, θα αναλύσουμε το επάγγελμα του γεωγράφου ή μάλλον τα πιθανά επαγγέλματα. Ως γεωγράφος μπορείς να ακολουθήσεις μια καριέρα και να γίνεις από απλός μελετητής, καθηγητής σε σχολεία, χαρτογράφος, μετεωρολόγος, να ασχοληθείς με το data analysis και άλλα πολλά! Στο χέρι σου είναι πως θέλεις να εξελιχθείς!

Περιγραφή Επαγγέλματος

Ο γεωγράφος εξετάζει τις φυσικές, κλιματολογικές και γεωλογικές δομές των διαφόρων περιοχών και χρησιμοποιεί αυτές τις πληροφορίες για να μελετήσει τον πολιτισμό και τον τρόπο ζωής των ανθρώπων που μένουν εκεί.

Ερευνά τις διαδικασίες που διενεργούνται στον πλανήτη και εξετάζει τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να παρέμβει και να τις επηρεάσει. Δηλαδή θέματα που σχετίζονται γενικά με την ανάλυση και τη διαχείριση του χώρου.

Ο γεωγράφος παρατηρεί τον τρόπο συμπεριφοράς των ανθρώπων, τον τρόπο που βλέπουν τον κόσμο γύρω τους και προσαρμόζονται σε αυτόν.

Καταγράφει και εξετάζει τη συμβολή των οικονομικών δραστηριοτήτων (αλιεία, δασοκομία, γεωργία, βιομηχανία) στις ανάγκες και απαιτήσεις της ανθρώπινης ζωής.

Διερευνά τα φυσικά και ανθρώπινα στοιχεία που δημιουργούν μια κοινότητα και προτείνει τρόπους για την αποδοτικότερη χρησιμοποίηση των φυσικών της πόρων.

Παρακολουθεί την εξέλιξη της ανθρωπότητας και τη θέση της στο οικοσύστημα.

Μελετά τη γη, το νερό, το κλίμα, τα φυτά και τα ζώα και τη συμβολή τους στην ανθρώπινη ζωή.
Ακόμη, αναλύει τις πολιτιστικές ή οικονομικές διαστάσεις των πόλεων και περιφερειών και τους λόγους ύπαρξής τους, παρατηρεί και εξηγεί το παρελθόν, το παρόν και τα μελλοντικά σχέδια ανάπτυξης αυτών των περιοχών.

Ο γεωγράφος συνεργάζεται με άλλους επιστήμονες, όπως φυσικούς, γεωλόγους, βιολόγους, ανθρωπολόγους, κοινωνιολόγους, οικονομολόγους και μηχανικούς, για να επιλέξει και να προτείνει λύσεις με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.

Κάποια από τα σημαντικότερα πράγματα που χρησιμοποιεί στην εργασία είναι ηλεκτρονικός υπολογιστής, προγράμματα επεξεργασίας εικόνας και γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών, ψηφιακή κάμερα, χάρτες, αεροφωτογραφίες, δορυφορικές εικόνες κ.ά.

Αρμοδιότητες

Ενδεικτικά αναφέρονται:

χαρτογραφικές μελέτες και ανάπτυξη,
διαχείριση και εφαρμογή γεωγραφικών βάσεων δεδομένων
μελέτες αστικής, περιφερειακής και αγροτικής ανάλυσης και ανάπτυξης
χωροταξικές και πολεοδομικές μελέτες
τοπικά αναπτυξιακά προγράμματα και μελέτες
περιβαλλοντικές, δημογραφικές, κοινωνικές, οικονομικές μελέτες
μελέτες διαθεσιμότητας και διαχείρισης φυσικών πόρων
μελέτες τουριστικής ανάλυσης και ανάπτυξης
μελέτες χωροθέτησης επιχειρήσεων, βιομηχανικών και βιοτεχνικών εγκαταστάσεων, τεχνολογικών πάρκων, υπηρεσιών και εγκαταστάσεων κοινής ωφέλειας και κοινωνικής υποδομής (σχολεία, νοσοκομεία, πάρκα, κατοικίες)
μελέτες σκοπιμότητας και επιχειρηματικά σχέδια
έρευνες αγοράς
διαμόρφωση πολιτικής σε θέματα περιβαλλοντικά, κοινωνικά, οικονομικά, διεθνών σχέσεων.

Ωστόσο, ένας γεωγράφος διδάσκει το μάθημα της Γεωγραφίας στην πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και μεταλυκειακή εκπαίδευση που αφορά στη συστηματική παρουσίαση όλου του φάσματος της γνώσης που παρέχει.

Τέλος, η έρευνα στη Γεωγραφία καλύπτει το σύνολο των ζητημάτων που αφορούν άμεσα ή έμμεσα την αλληλεπίδραση ανθρώπου και χώρου μέσα στο χρόνο – από τα τεχνικά και τεχνολογικά ζητήματα της ηλεκτρονικής ανάλυσης του χώρου μέχρι τα φιλοσοφικά ζητήματα των αξιακών συστημάτων που προσδιορίζουν τον τρόπο αντίληψης και χρήσης του.

Πως είναι να είσαι γεωγράφος

Χώρος εργασίας

Ένας γεωγράφος εργάζεται σε εργαστήριο, γραφείο ή στο πεδίο. Μπορεί να εργάζεται τόσο ατομικά όσο και ομαδικά. Εάν κάποιος ασχολείται με το ερευνητικό κομμάτι, συνήθως διαβάζει papers και δημοσιεύσεις σε ένα γραφείο, παρακολουθώντας όλες τις τελευταίες εξελίξεις, ή βρίσκεται στο πεδίο για να κάνει τις δικές του έρευνες.

Ωράριο εργασίας

Το ωράριό του είναι απροσδιόριστο και κάποιες φορές μπορεί να γίνει απαιτητικό, λόγω της μετακίνησής του στην ύπαιθρο, όπου αρκετά συχνά έχει να αντιμετωπίσει τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν και τη σωματική κόπωση. Ωστόσο, όταν συντάσσει και συγγράφει μελέτες, εργάζεται μπροστά σε ηλεκτρονικό υπολογιστή αρκετές ώρες.

Τομείς εργασίας

Ένας γεωγράφος μπορεί να απασχοληθεί σε υπηρεσίες του δημόσιου, του ιδιωτικού τομέα, είτε να δραστηριοποιηθεί μόνος του.

Ενδεικτικά αναφέρονται:

Υπουργεία και όλες οι σχετικές υπηρεσίες
Περιφερειακές διοικήσεις και Νομαρχίες
Τοπική Αυτοδιοίκηση (Δήμοι)
Υπηρεσίες Ευρωπαϊκής Ένωσης και Διεθνών Οργανισμών
Σχολεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
ΙΕΚ
Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης
Ερευνητικά Κέντρα – Στρατιωτικές Σχολές
Βιβλιοθήκες, Κέντρα τεκμηρίωσης και Υπηρεσίες Διαχείρισης Δεδομένων
Στατιστικές Υπηρεσίες
Αναπτυξιακές εταιρείες τοπικού και περιφερειακού χαρακτήρα
Δημοτικές Επιχειρήσεις
Ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα
Μελετητικά γραφεία

ΠΕ Γεωγράφου

Σημαντική αναφορά είναι η πρόσφατη ένταξη του γεωγράφου στον κλάδο των εκπαιδευτικών (ΠΕ04.05) όπου καθιστά δυνατή τη συμμετοχή τους στον διαγωνισμό του ΑΣΕΠ και την πρόσληψή τους ως μόνιμο εκπαιδευτικό προσωπικό στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Επίσης, δίνεται η δυνατότητα στους αποφοίτους των Τμημάτων Γεωγραφίας να κάνουν αίτηση για ένταξη στους πίνακες των αναπληρωτών και ωρομισθίων, και εντάσσονται στον κλάδο ΠΕ04.05 (καθηγητές Φυσικών Επιστημών και ιδιαίτερα Γεωλόγων).

Μισθός

Ο μικτός μισθός του γεωγράφου κατά μέσο όρο ξεκινά από τα 850€/μήνα. Ο απόφοιτος μπορεί να ξεκινήσει από τα 850€/μήνα μέχρι περίπου τα 1300€/μήνα ανάλογα την θέση εργασίας, τα απαιτούμενα προσόντα και τις αρμοδιότητες. Όμως, μετά από κάποια έτη προϋπηρεσίας ο μισθός ξεκινά πάνω από τα 1500€/μήνα (ενδεικτικά).

Σπουδές και εκπαίδευση

Οι σπουδές ενός γεωγράφου μπορούν να γίνουν στο τμήμα Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, καθώς και στο τμήμα του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου στην Αθήνα.

Οι σπουδές διαρκούν οχτώ εξάμηνα και οδηγούν σε τίτλο σπουδών επιπέδου 6.

Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Το επιστημονικό αντικείμενο στο τμήμα Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, συγκροτείται από τέσσερις ευρύτερες θεματικές ενότητες:

Γεωπληροφορική,
Φυσική Γεωγραφία και Περιβάλλον,
Ανάπτυξη και Σχεδιασμός του Χώρου και
Ανθρωπογεωγραφία.

Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο

Ενώ το τμήμα Γεωγραφίας του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου συγκροτείται από τρεις ευρύτερες θεματικές ενότητες:

φυσικής γεωγραφίας (γεωμορφολογία, ωκεανογραφία, κλιματολογία, υδρολογία, κ.α),
ανθρώπινης γεωγραφίας (οικονομική, πολιτική, κοινωνική, ιστορική, και πολιτισμική γεωγραφία),
εφαρμοσμένης γεωγραφίας / προγραμματισμού και διαχείρισης του χώρου (αστική και περιφερειακή ανάπτυξη, τοπική ανάπτυξη, χωροταξία, διαχείριση περιβάλλοντος κ.α).

Μεταπτυχιακές Σπουδές στα 2 τμήματα γεωγραφίας

Οι πτυχιούχοι των τμημάτων μπορούν να κάνουν σπουδές μεταπτυχιακού επιπέδου.

Ειδικότερα, το Τμήμα Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου προσφέρει τα ακόλουθα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ):

Γεωγραφία και Εφαρμοσμένη Γεωπληροφορική, από το 2005.
Ανθρωπογεωγραφία, Ανάπτυξη και Σχεδιασμός του Χώρου, από το 2014
Το Διιδρυματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών: Φυσικοί Κίνδυνοι και Αντιμετώπιση Καταστροφών, από το 2018, το οποίο υλοποιείται σε συνεργασία με το Τμήμα Γεωλογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και το Τμήμα Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου.

Το Τμήμα Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου συμμετέχει επίσης στα ακόλουθα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ):

Το Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών: Στρατηγική Διοίκηση Τουριστικών Προορισμών και Επιχειρήσεων Φιλοξενίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, το οποίο υλοποιείται σε συνεργασία με το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων, το Τμήμα Οικονομικής και Διοίκησης Τουρισμού και το Τμήμα Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Το Διιδρυματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών: Παλαιοντολογία – Γεωβιολογία, το οποίο υλοποιείται σε συνεργασία με το Τμήμα Γεωλογίας και το Τμήμα Βιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, το Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και το Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών.

Επιπρόσθετα, στο Τμήμα Γεωγραφίας στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο λειτουργεί από το ακαδημαϊκό έτος 2005-2006 Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) με τίτλο: Εφαρμοσμένη Γεωγραφία και Διαχείριση του Χώρου.

Το συγκεκριμένο ΠΜΣ αποσκοπεί:

στη δημιουργία επιστημονικών στελεχών ικανών να σχεδιάσουν και να διαχειριστούν γεωγραφικές παρεμβάσεις σε διάφορες κλίμακες στον αστικό και περιφερειακό χώρο,
στην κατάρτιση εξειδικευμένων επιστημόνων, οι οποίοι θα καλύπτουν ανάγκες σε στελεχιακό δυναμικό δημοσίων κοινωνικών και ιδιωτικών φορέων στους τομείς της Εφαρμοσμένης Γεωγραφίας και της διαχείρισης του χώρου στην Ελλάδα και το εξωτερικό,
στην ανάπτυξη της έρευνας και την προαγωγή της γνώσης σε τομείς της Εφαρμοσμένης Γεωγραφίας και της διαχείρισης του χώρου. Έχει διάρκεια τριών εξαμήνων (δύο εξάμηνα μαθημάτων και ένα εξάμηνο εκπόνησης μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας) και προσφέρει τρεις κατευθύνσεις:

Κατεύθυνση Α: Διαχείριση Φυσικών και Ανθρωπογενών Κινδύνων και Καταστροφών

Κατεύθυνση Β: Χωρικές Πολιτικές και Ανάπτυξη στην Ευρώπη

Κατεύθυνση Γ: Γεωπληροφορική

Το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών απονέμει Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης (Μ.Δ.Ε.) στους τομείς των τριών κατευθύνσεων. Η κάθε κατεύθυνση λειτουργεί αυτόνομα, υπάρχουν ωστόσο μεταξύ τους συνέργειες (κοινά μαθήματα, δυνατότητα επιλογής μαθημάτων από άλλη κατεύθυνση κλπ). Στα μαθήματα καλούνται ως ομιλητές διακεκριμένοι επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Επαγγελματική αποκατάσταση

Ενδεικτικά, μπορεί να εργαστεί σε:

Αστικό Σχεδιασμό / Πολεοδομία / Περιφερειακή Ανάπτυξη
Χαρτογραφία
Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών
Μετεωρολογία
Διαχείριση Συγκοινωνιών / Μεταφορών
Περιβαλλοντική Διαχείριση
Συγγραφή / Έρευνα
Εκπαίδευση
Διαχείριση Έκτακτων Αναγκών
Δημογραφία
Μάρκετινγκ
Διεύθυνση Πάρκων και Δρυμών

Επαγγελματικά δικαιώματα

Τα επαγγελματικά δικαιώματα των πτυχιούχων των τμημάτων Γεωγραφίας κατοχυρώνονται νομοθετικά με το Π.Δ. 147 που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 124/ τ.Α, στις 4-6-2002.

Δικτύωση με την αγορά

Επαγγελματικές ενώσεις

Μπορείς να δικτυωθείς με την Ένωση Γεωγράφων Ελλάδας (Ε.ΓΕΩ) και να μάθεις όλα όσα σε προβληματίζουν για το επάγγελμα αυτό. Παρακάτω θα βρεις χρήσιμους συνδέσμους όπου μπορείς να έρθεις σε επικοινωνία μαζί τους!

Ερευνητικά κέντρα – προγράμματα

Κέντρο Ψηφιακής Γεωγραφικής Εκπαίδευσης

Πρόκειται για ένα ερευνητικό και εκπαιδευτικό Κέντρο που σκοπό έχει να προάγει τη διδασκαλία της γεωγραφίας σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης δίνοντας έμφαση στα ψηφιακά γεωγραφικά δεδομένα και την αξιοποίησή τους μέσω της κατασκευής ψηφιακών γεωγραφικών εκπαιδευτικών εργαλείων.

Το Κέντρο Ψηφιακής Γεωγραφικής Εκπαίδευσης Digital Earth ιδρύθηκε στις 08/6/12 από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Αριστείας Digital Earth για τη Γεωγραφική Εκπαίδευση που εδρεύει στο Salzburg της Αυστρίας και η ίδρυσή του εγκρίθηκε ομόφωνα από τη Σύγκλητο του ΑΠΘ στις 29/8/12. Στις 5/4/14 το Κέντρο έγινε δεκτό ως μέλος του ICA-OS Geo Lab Network (International Cartographic Association – Open Source Geospatial Foundation) και της δράσης Geo for All. Πρόκειται για Ένωση με μέλη πανεπιστήμια από όλο τον κόσμο που εξειδικεύονται στην ψηφιακή χαρτογραφία. Στις 29/4/14 εγκρίθηκε η συμμετοχή του Κέντρου ως μέλος στο Κέντρο Διεπιστημονικής Έρευνας και Καινοτομίας (ΚΕΔΕΚ) του ΑΠΘ.

Ερευνητικά Προγράμματα Πανεπιστημίου Αιγαίου θα βρεις εδώ.
Ερευνητικά Προγράμματα από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο θα βρεις εδώ.

Περιοδικό Γεωγραφίες

Οι Γεωγραφίες προτείνουν μια κριτική διεύρυνση των ζητημάτων και έχουν ανοιχτές τις σελίδες τους σε συνεργασίες από όλες τις γνωστικές περιοχές που καλύπτουν θέματα:

φυσικής και ανθρώπινης γεωγραφίας,
χαρτογραφίας,
προγραμματισμού
σχεδιασμού πόλεων και περιφερειών,
γεωγραφικής εκπαίδευσης,
οικολογίας και
περιβάλλοντος.

Έξι θεματικές ενότητες οργανώνουν κάθε φορά τα περιεχόμενα του περιοδικού. Επίσης, η ιδέα για το περιοδικό γεννήθηκε τον Αύγουστο του 1999, στις Λεύκες της Πάρου, στο πλαίσιο του 7ου Διεθνούς Σεμιναρίου του Αιγαίου.

Εδώ μπορείς να βρεις το περιοδικό Γεωγραφίες.