Επάγγελμα Καθηγητής σε Ιδιαίτερα Μαθήματα

Τα ιδιαίτερα μαθήματα είναι ο εύκολος – και κάποιες φορές ο μόνος – τρόπος να εξασκήσει ένα εκπαιδευτικός το επάγγελμα του καθηγητή. Ο μεγάλος ανταγωνισμός, η πληθώρα των πτυχιούχων που αποφοιτούν κάθε χρόνο από αυτές τις σχολές, αλλά και η συνεχής ζήτηση για κατ’ οίκον διδασκαλία οδηγεί τους αποφοίτους «καθηγητικών»  – και όχι μόνο – σχολών στην πραγματοποίηση ιδιαίτερων μαθημάτων. 

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία του Πανελληνίου Δικτύου Καθηγητών, τα τελευταία δύο χρόνια, λόγω της πανδημίας του Covid-19, παρατηρήθηκε μεγάλη αύξηση της ζήτησης για καθηγητές ιδιαίτερων μαθημάτων, όχι μόνο στις ξένες γλώσσες αλλά και στα σχολικά μαθήματα.

Ενδεχομένως, επαγγέλματα όπως Φιλόλογος, Μαθηματικός ή Φυσικός είναι συνυφασμένα, στο μυαλό των περισσοτέρων, με διδασκαλία σε σχολείο ή φροντιστήριο ή/και με την παράδοση ιδιαίτερων μαθημάτων. Παρ’ όλα αυτά, στις μέρες μας, είναι αρκετά δύσκολο για έναν εκπαιδευτικό να εργαστεί σε αυτά τα περιβάλλοντα εργασίας. Αν είσαι μαθητής ή φοιτητής και σκέφτεσαι τα ιδιαίτερα μαθήματα ως μελλοντική σου απασχόληση, με όσα ακολουθούν ευελπιστούμε να αποκτήσεις σφαιρική άποψη για τις θετικές και αρνητικές πτυχές της διδασκαλίας ιδιαίτερων μαθημάτων. 

Γιατί δεν είναι ένα συνηθισμένο επάγγελμα;

Λόγω της ιδιόμορφης φύσης αυτής της επαγγελματικής απασχόλησης, παρακάτω ακολουθούν συγκεντρωμένα τα βασικά της χαρακτηριστικά. Δεν αποτελεί ένα κλασικό επάγγελμα, με καθορισμένο ωράριο και ημέρες εργασίας ή συγκεκριμένο μισθό. Για το λόγο αυτό, αλλά και για την «ελευθερία» που χαρακτηρίζει αυτή την απασχόληση, επιλέξαμε να δώσουμε απάντηση σε ορισμένες απορίες που θα έχεις στην αρχή της επαγγελματικής σου πορείας, για το συγκεκριμένο τομέα.

Ποιες σπουδές απαιτούνται;

Για τη διδασκαλία ιδιαίτερων μαθημάτων δεν απαιτείται πιστοποίηση, καθώς μπορούν να διδάξουν και απόφοιτοι σχολών που δεν σχετίζονται με την εκπαίδευση. Η ύπαρξη σχετικού πτυχίου με το μάθημα που διδάσκεται δεν αποτελεί προαπαιτούμενο χαρακτηριστικό, αποτελεί όμως, άτυπη, προϋπόθεση ο καθηγητής να έχει άριστη γνώση του διδακτικού αντικειμένου και της διδακτικής ύλης, καθώς και αγάπη γι’ αυτό και τους μαθητές. Για παράδειγμα, αν θέλεις να διδάξεις αγγλικά σε ένα μαθητή, δεν είναι απαραίτητο να είσαι απόφοιτος αγγλικής φιλολογίας, θα πρέπει όμως να γνωρίζεις άριστα την αγγλική γλώσσα και την ύλη που διδάσκεις εκείνη τη χρονική στιγμή στο μαθητή.

Υπάρχει συγκεκριμένο ωράριο εργασίας;

Σε αντίθεση με τη διδασκαλία στις σχολικές τάξεις, τα ιδιαίτερα μαθήματα λαμβάνουν χώρα, συνήθως, κατά τις απογευματινές ώρες στις οποίες ο μαθητής βρίσκεται στο σπίτι του. Με αυτόν τον τρόπο δίνεται η δυνατότητα στον καθηγητή να έχει τις πρωινές ώρες ελεύθερες για την προετοιμασία του μαθήματος ή για οποιαδήποτε άλλη απασχόληση. Αρκετοί μαθητές επιλέγουν τα σαββατοκύριακα για τα ιδιαίτερα μαθήματά τους, λόγω έλλειψης χρόνου και πραγματοποίησης άλλων δραστηριοτήτων τις καθημερινές. Ο χώρος πραγματοποίησης των μαθημάτων είναι, τις περισσότερες φορές, το σπίτι του μαθητή, σπάνια το σπίτι του εκπαιδευτικού, ενώ  είναι πλέον σύνηθες το φαινόμενο τα μαθήματα να πραγματοποιούνται on-line. 

Ποιος είναι ο μισθός ενός καθηγητή;

Δεν υπάρχει συγκεκριμένος μισθός τον οποίο εισπράττεις κάθε μήνα, ή καθορισμένο ποσό ανά ώρα που χρεώνεις το μαθητή. Η χρέωση εξαρτάται αποκλειστικά από εσένα, τις ανάγκες σου και τον τρόπο με τον οποίο κοστολογείς τις σπουδές, τις γνώσεις και τον κόπο σου.

Με ποιον τρόπο πληρώνεται ο καθηγητής;

Η διδασκαλία ιδιαίτερων μαθημάτων, όμως, εκτός των άλλων, εγείρει και ερωτήματα σχετικά με τους τρόπους πληρωμής και ασφάλισης του καθηγητή. Αν υπάρχει δυνατότητα, ο εκπαιδευτικός κάνει έναρξη επαγγέλματος και πληρώνεται από το γονέα μέσω απόδειξης παροχής υπηρεσιών. Δίνεται όμως και η εναλλακτική της αμοιβής μέσω εργόσημου, το οποίο εκδίδει ο γονέας και εξαργυρώνει ο καθηγητής σε τράπεζα ή ΕΛΤΑ. Περισσότερες πληροφορίες για αυτό μπορείς να αναζητήσεις εδώ.

Πλεονεκτήματα

Τα πλεονεκτήματα της παράδοσης ιδιαίτερων μαθημάτων είναι πολυάριθμα, εμείς επιλέξαμε να αναφερθούμε, όμως, σε ορισμένα από τα βασικότερα, με γνώμονα πάντα την αντικειμενική ενημέρωση και πληροφόρησή σου για την απασχόληση αυτή. Η άντλησή τους είναι αποτέλεσμα της εμπειρίας που έχουμε αποκτήσει τα τελευταία χρόνια παραδίδοντας ιδιαίτερα μαθήματα και στα παραθέτουμε παρακάτω.

#1 Ωράριο εργασίας

Με τα ιδιαίτερα μαθήματα έχεις τη δυνατότητα να οργανώσεις εσύ το χρόνο της πραγματοποίησης των μαθημάτων σου. Σίγουρα έρχεσαι σε συνεννόηση με τους μαθητές και λαμβάνεις υπόψη σου το καθημερινό τους πρόγραμμα, καθώς τα μαθήματα γίνονται για να ωφεληθούν οι μαθητές. Αλλά δεν έχεις «αυστηρό» ωράριο, όπως ένας εργαζόμενος σε μία εταιρεία, ή σε ένα εμπορικό κατάστημα.

#2 Οργάνωση της ύλης

Η οργάνωση και η δομή πραγματοποίησης του ιδιαίτερου μαθήματος εξαρτάται από σένα. Η επιλογή των βοηθητικών εγχειριδίων και σημειώσεων εξαρτάται επίσης από σένα, σε αντίθεση με τα φροντιστήρια τα οποία παρέχουν στους εκπαιδευτικούς δικές τους σημειώσεις ή εγχειρίδια.

#3 Απόκτηση εμπειρίας

Η απόκτηση προϋπηρεσίας και εμπειρίας σχετικά με τη διδασκαλία, τη σχολική ύλη και τον τρόπο διαχείρισής της αποτελεί, ίσως, το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της πραγματοποίησης του ιδιαίτερου μαθήματος. Ο εκπαιδευτικός εξασκείται καθημερινά, εμπλουτίζει τις γνώσεις του και προετοιμάζεται για τη μελλοντική παρουσία του σε μία σχολική τάξη.

#4 Χρηματικές απολαβές

Ας μην ξεχνάμε όμως και τα χρηματικά οφέλη μιας επαγγελματικής απασχόλησης. Αν το θέλεις πολύ και είσαι διατεθειμένος να θυσιάσεις πολύ χρόνο, τα ιδιαίτερα μαθήματα μπορούν να είναι πολύ επικερδή. Παρότι τα τελευταία χρόνια έχει μειωθεί αρκετά το ποσό χρέωσης ανά ώρα από την πλευρά του καθηγητή, αν διαθέτεις ένα μεγάλο δίκτυο μαθητών, αυξάνονται οι πιθανότητες απόκτησης ενός ικανοποιητικού εισοδήματος. 

#5 Προσωποποιημένη διδασκαλία

Με την παράδοση ιδιαίτερων μαθημάτων ωφελείται και ο μαθητής, καθώς, σε σχέση με τις φροντιστηριακές τάξεις, η διδασκαλία είναι επικεντρωμένη στον ίδιο και τις ανάγκες του. Μέσω της εξατομικευμένης διδασκαλίας δίνεται η απαραίτητη προσοχή στο μαθητή και τις αδυναμίες του, διορθώνονται άμεσα τα λάθη του και δεν αποσπάται η προσοχή του από τους συμμαθητές του.

Μειονεκτήματα

Έχουμε συγκεντρώσει και ορισμένα αρνητικά της διδασκαλίας μέσω ιδιαίτερων, με τα οποία, σε καμία περίπτωση, δεν επιθυμούμε να σε αποθαρρύνουμε από το να ακολουθήσεις αυτό το δρόμο. Θέλουμε απλά να σου δείξουμε και τις δύο πλευρές του νομίσματος, ώστε να επιλέξεις τι πραγματικά σου αρέσει να κάνεις.

#1 Αβεβαιότητα απασχόλησης 

Η αβεβαιότητα που δημιουργεί η διδασκαλία ιδιαίτερων μαθημάτων για τον εκπαιδευτικό αποτελεί το μεγαλύτερο μειονέκτημά της. Δεν είναι σίγουρο ότι και την επόμενη χρονιά θα έχει τον ίδιο αριθμό μαθητών, καθώς υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους το μάθημα δεν θα συνεχιστεί. 

#2 Απουσία καθορισμένου ωραρίου

Η απουσία συγκεκριμένου ωραρίου είναι βασικό χαρακτηριστικό των ιδιαίτερων μαθημάτων. Είναι πιθανό ο μαθητής, λόγω άλλων δραστηριοτήτων να αλλάξει τις ώρες του μαθήματος, με αποτέλεσμα να πρέπει να αναδιαμορφωθεί και το πρόγραμμα του εκπαιδευτικού. 

#3 Ακυρώσεις μαθημάτων

Οι ακυρώσεις της τελευταίας στιγμής από την πλευρά του μαθητή είναι συχνό φαινόμενο, ακόμα και αν έχεις φτάσει ήδη έξω από το σπίτι του μαθητή. Φαίνεται αδιανόητο και όμως συμβαίνει.

#4 Συνεχείς μετακινήσεις

Οι μετακινήσεις σε πολλές διαφορετικές περιοχές της πόλης στην οποία κατοικείς είναι αναπόφευκτες. Αν κατοικείς σε μία μεγάλη πόλη με πολλή κίνηση, όπως η Αθήνα, χάνεται πολύτιμος χρόνος στις μετακινήσεις ανά περιοχή. 

#5 Ανταγωνισμός

Ο ανταγωνισμός ανάμεσα στους καθηγητές που παραδίδουν ιδιαίτερα μαθήματα είναι μεγάλος. Στην αγορά εργασίας υπάρχει ένας τεράστιος αριθμός ατόμων που παραδίδει μαθήματα και κατέχει ήδη ένα δίκτυο γνωριμιών, μέσω του οποίου συστήνεται και προωθεί τη δουλειά του. Η δυσκολία ανάπτυξης δικτύου έγκειται στις γνωριμίες που αποκτά ο κάθε εκπαιδευτικός, τον κύκλο που αναπτύσσει και τον τρόπο διατήρησής του. 

Προοπτικές εξέλιξης

Χαρακτηριστικό της νέας ψηφιακής επαφής στην οποία ζούμε είναι η, όλο και πιο συχνή, ζήτηση online μαθημάτων από τους μαθητές, κάτι το οποίο έχει δημιουργήσει πρόσφορο έδαφος για δημιουργία σχετικών πλατφορμών εκπαίδευσης. Όλοι οι μαθητές πλέον είναι εξοικειωμένοι με ηλεκτρονικές πλατφόρμες διδασκαλίας, με αποτέλεσμα να αποφεύγουν τη δια ζώσης παράδοση και να προτιμούν την εξ’ αποστάσεως διδασκαλία. Η προσαρμογή στα νέα δεδομένα είναι απαραίτητη και για τις δύο πλευρές, χωρίς αυτό να είναι απαραίτητα αρνητικό. Με αυτόν τον τρόπο δεν χάνεται χρόνος στις μετακινήσεις και δίνεται η δυνατότητα περισσότερων μαθημάτων μέσα στην ημέρα, για τον καθηγητή.

Πλατφόρμες αναζήτησης μαθητών

Προς διευκόλυνση των εκπαιδευτικών που αναζητούν μαθητές, αλλά και των μαθητών που αναζητούν καθηγητές με αξιόπιστο υπόβαθρο, έχουν δημιουργηθεί οι παρακάτω πλατφόρμες αναζήτησης. Σε αυτές τις σελίδες μπορεί να εγγραφεί ο εκπαιδευτικός και δημιουργήσει ένα προφίλ, μέσω του οποίου θα τον βρίσκουν οι μαθητές που επιθυμούν να πραγματοποιήσουν μάθημα μαζί του.

• https://diktio-kathigiton.net/. Σε αυτήν την πλατφόρμα μπορεί να εγγραφεί ο εκπαιδευτικός, να προβάλλει τις σπουδές του και τα πλεονεκτήματά του και έρθει σε επαφή μαζί του ο μαθητής για τον προγραμματισμό μαθήματος. Η εγγραφή είναι δωρεάν, υπάρχει μόνο ένα κόστος εξάμηνης ή ετήσιας συνδρομής για τον καθηγητή.
• Η πλατφόρμα https://www.gostudent.org/gr έχει έρθει το τελευταίο χρονικό διάστημα στην Ελλάδα, αλλά είναι αρκετά αποτελεσματική και δημοφιλής. Ο καθηγητής παραδίδει μαθήματα και επικοινωνεί με τους μαθητές αποκλειστικά μέσω πλατφόρμας, ενώ για να γίνεις καθηγητής της GoStudent, το ελάχιστο που απαιτείται είναι απολυτήριο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
• Με τον ίδιο τρόπο λειτουργεί και του https://teachersnet.gr/, στο οποίο μπορείς να κάνεις εγγραφή και να δημιουργήσεις το προφίλ σου, μέσω του οποίου σε αναζητούν οι μαθητές. Το κόστος της συνδρομής εξαρτάται από το αν θα είναι εξαμηνιαία ή ετήσια η εγγραφή σου. 
• Το https://www.studypath.gr/ περιλαμβάνει μεγάλη ποικιλία μαθημάτων, από μαθήματα δημοτικού έως μαθήματα μουσικής ή δημιουργικής απασχόλησης. Η εγγραφή είναι δωρεάν, καθώς δεν αποτελεί πλατφόρμα διδασκαλίας, αλλά μηχανή αναζήτησης με την οποία έρχεται σε επαφή ο εκπαιδευτής με τον εκπαιδευόμενο.

Συνοψίζοντας

• Η παράδοση ιδιαίτερων μαθημάτων ίσως δεν αποτελεί μία «full time» απασχόληση για έναν εκπαιδευτικό.
• Παραμένει όμως μία από τις βασικές πηγές συμπληρωματικού του εισοδήματος. 
• Δίνεται η δυνατότητα για εξάσκηση του επαγγέλματος στην πλειοψηφία των καθηγητών. 
• Είναι απαραίτητη η μελέτη της ύλης του μαθήματος που θα διδάξεις. 
• Να έχεις εφοδιαστεί με καλογραμμένα εγχειρίδια.
• Να έχεις οργανώσει ένα αποτελεσματικό πρόγραμμα διδασκαλίας προς όφελος του μαθητή.