Αλλαγή Καριέρας: Τι πρέπει να γνωρίζεις πριν κάνεις το βήμα

Η αλλαγή καριέρας είναι μια σκέψη που απασχολεί αρκετό κόσμο καθημερινά και ανα τους καιρούς είτε στα 30, είτε στα 35, στα 40, ακόμα και στα 50! Δεν έρχεται κάθε δεκαετία, αλλά μπορεί να εμφανιστεί πάνω από μία φορά στην ζωή ενός ανθρώπου.Τι δημιουργεί η ανάγκη της αλλαγής καριέρας; Πίεση, στρες, αρκετή σκέψη και απορίες όπως προς τα που να στραφείς τώρα, και κάθε πιθανό σενάριο, μετά την απόφαση να αλλάξεις επαγγελματική ζωή.

 Εδώ θα παρουσιάσουμε μερικούς λόγους από τους οποίους εμφανίζεται η ανάγκη για αλλαγή καριέρας, τι πρέπει να αναλογιστεί κανείς πριν πάρει αυτήν την απόφαση, τα υπέρ και τα κατά. Αν βρίσκεστε σε δίλημμα, ελπίζουμε να σας βοηθήσει, βρίσκοντας μερικές χρήσιμες συμβουλές.

Βλέποντας την κατάσταση ως εξωτερικοί παρατηρητές, μπορούμε να βρούμε εναλλακτικούς τρόπους που θα σας βοηθήσουν να βρείτε τον δρόμο σας, μετά την απόφαση της αλλαγής καριέρας, ακόμα και αν είστε 30 ετών, ή ακόμα και αν είστε 40, με φτασμένη καριέρα και ενδοιασμούς. Μετρώντας τα υπέρ και τα κατά, και προσθέτοντας και τα δικά σας, θα καταφέρετε να πάρετε την κατεύθυνση που πραγματικά θέλετε.

Τι πραγματικά σημαίνει η αλλαγή καριέρας;

Τα περισσότερα πράγματα στην ζωή είναι θέμα απόφασης. Τα υπόλοιπα είναι timing. Ας είμαστε ειλικρινείς, για το χρόνο στον οποίο γίνονται τα πράγματα δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα, το timing δεν ελέγχεται, οι αποφάσεις όμως είναι στο χέρι μας, και στην απόλυτα δική μας δικαιοδοσία, για το πως και το πότε θα κάνουμε τα πράγματα να συμβούν.

Καλούμαστε να πάρουμε αποφάσεις εδώ και τώρα, εξετάζοντας τα δεδομένα που έχουμε σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή στην ζωή μας. Κάτι που αποφασίσαμε πριν ένα χρόνο για παράδειγμα, μπορεί ένα χρόνο μετά να μην μας κάνει. Τα δεδομένα αλλάζουν, και αυτό πολλές φορές είναι θέμα timing. Αυτό που δεν είναι θέμα timing, και βρίσκεται στον διακριτό μας έλεγχο, είναι οι αποφάσεις.

Αλλαγή καριέρας, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι αλλάζεις επάγγελμα. Μπορεί να αλλάξεις ρόλο, παραμένοντας στο ίδιο αντικείμενο, ίσως εταιρεία οπότε και περιβάλλον. Ορισμένες φορές, ναι η αλλαγή καριέρας γίνεται να είναι και καταλυτική και να αλλάξεις ριζικά τα πάντα ξεκινώντας από την αρχή.

Αιτίες αλλαγής καριέρας

Υπάρχουν πολλοί λόγοι που κάποιος/α επιθυμεί να αλλάξει καριέρα. Διαφορετικές ανάγκες, τέλμα ή εργασιακό περιβάλλον, είναι μόνο μερικοί από τους παράγοντες.

Αλλάζουμε εμείς, αλλάζουν και τα θέλω μας

Για όσους βρίσκονται γύρω στα 30 με 35, η καριέρα προέκυψε λογικά από κάποια πόρτα που άνοιξα στην πρώιμη ενηλικίωση, πολύ πιθανό από τις πανελλήνιες. Ζώντας σε μια χώρα που στα 18 καλείσαι να αποφασίσεις για το τι θες να κάνεις στην υπόλοιπη ζωή σου, τόσο νέος και μάλιστα αφήνοντας ένα κομμάτι αυτού και στην τύχη, (αφού το μηχανογραφικό δεν είναι άμεση αίτηση στις σχολές ενδιαφέροντος), οι πιθανότητες γύρω στα 30 να αναρωτιέται κανείς τι γίνεται με την ζωή του, είναι…πολλές. Απόλυτα λογικό. Κάτι που –μάλλον- έμοιαζε ελκυστικό πριν μια δεκαετία μπορεί πλέον να μην είναι. Δεν υπάρχει λόγος να αντιμετωπίζουμε την ηλικία σαν εμπόδιο μπροστά στην όποια αλλαγή. Σαφώς πρακτικά ζητήματα πάντα θα υπάρχουν αλλά στον βαθμό που παραμένουν επιλύσιμα, δεν χρειάζεται να μεγαλοποιούνται περισσότερο από όσο τους αρμόζει. Είναι εντάξει να αλλάξεις καριέρα και στα 30 και στα 40 και γιατί όχι, και στα 50 ακόμα αν αυτό είναι η επιθυμία σου.

Ιδεολογικές αντιθέσεις

Ακόμα όμως και αν παραμένει ελκυστική η καριέρα στο συγκεκριμένο επάγγελμα, ίσως δεν βοηθάει το πλαίσιο. Το εταιρικό πλαίσιο μπορεί να είναι αντιδεοντολογικό, και αυτό δεν είναι λίγο. Πλέον υπάρχει τεράστια ενημέρωση για πάρα πολλά κοινωνικά και ανθρωπιστικά ζητήματα, και αυτό βοηθάει στο να αποκτήσει ο καθένας την προσωπική του ιδεολογία αναφορικά με φλέγοντα ζητήματα. Αν η πολιτική της εταιρείας για παράδειγμα δεν σέβεται το περιβάλλον μπορεί να ωθήσει κάποιους/ες εργαζομένους/ες στην αναθεώρηση αυτής της επαγγελματικής στέγης. Παρόλο που δεν πρόκειται για ξεκάθαρη αλλαγή καριέρας, αλλά αλλαγή δουλειάς ή εταιρείας, περικλείεται στις αποφάσεις που καλείσαι να πάρεις και έχουν αντίκτυπο στην επαγγελματική πορεία σου.

Καμία προοπτική εξέλιξης

Ένας άλλος παράγοντας είναι η στασιμότητα. Αυτή η κατάσταση που δεν είναι ούτε ζέστη ούτε κρύο, αλλά εντελώς χλιαρό. Αυτό. Προκύπτει από δουλειές που από φύση τους έχουν περιορισμένο όγκο πληροφόρησης και ανάπτυξης δεξιοτήτων, από εργαζόμενους που είναι χρόνια σε κάποια θέση, και κλάδο και κυριολεκτικά έχουν πάρει και δώσει όλα όσα ήταν πιθανά να ανταλλαγούν, αλλά και από ανωτέρους που για διάφορους λόγους δεν είναι σε θέση να μεταλαμπαδεύσουν τις γνώσεις τους. Ίσως η πιο δύσκολη τροπή που μπορεί να πάρει η καριέρα σου είναι η στασιμότητα. Καθώς έχεις κατακτήσει την κορυφή του βουνού, γνωρίζεις πολύ καλά την θέα, και ας βαρέθηκες να την κοιτάς, προβλέπεις τον καιρό και ξαφνικά η πλήξη σου φαίνεται μικρότερο κακό από την αλλαγή τοπίου, γιατί μέσα εκεί υπάρχει μια βολή.

Το δίλημμα εδώ είναι μεγάλο γιατί αφήνεις κάτι που μόχθησες για να το φτάσεις ώστε να ξεκινήσεις κάτι νέο. Το αν αξίζει ή όχι όμως είναι υποκειμενικό. Αν η δουλεία μετατρέπεται από ανάπτυξη, αυτοβελτίωση, και μέσω βιοπορισμού σε μια ρουτίνα που σε καθιστά ακίνητο και αμετάβλητο, σαν να βρίσκεσαι σε κινούμενη άμμο, ίσως και να αξίζει.

Ποια καριέρα;

Η αλλαγή καριέρας, προκύπτει κάποιες φορές και από την απουσία της. Σπαταλώντας χρόνο και εργατοώρες σε μία δουλειά που υπόσχεται την εξέλιξη η οποία δεν έρχεται ποτέ. Ή μάλλον, ναι μεν έρχεται η εξέλιξη αλλά δεν αποτυπώνεται πουθενά, ούτε μισθολογικά ούτε και στην σύμβαση.  Οπότε παραμένεις ένας υπάλληλος που γνωρίζει όσα και ο προϊστάμενος, και με τις ανάλογες ευθύνες αλλά δεν προχωράς.

Τι κερδίζουμε και τι χάνουμε όμως από μια τόσο σημαντική απόφαση; Ας ζυγίσουμε το ρίσκο

Πλεονεκτήματα   

Ξεκινώντας από τα θετικά που φέρει η αλλαγή καριέρας στην προσωπική και επαγγελματική ζωή… 

Ανανέωση και προσωπική εξέλιξη

Ξεκινώντας από τα θετικά, η αλλαγή καριέρας φέρνει ανανέωση, ειδικά σε όσους/ες αισθάνονται πως την χρειάζονται. Μαθαίνοντας κάτι νέο από την αρχή και ανακαλύπτοντας έναν διαφορετικό μικρόκοσμο από πράγματα που καλείσαι να ανταποκριθείς και να ολοκληρώσεις. Είναι σημαντικό να εξασκείσαι πάνω σε πράγματα που σε εξιτάρουν και δεν τολμούσες, ως την στιγμή που αποφάσισες να το κάνεις.

Αυτή η προσωπική εξέλιξη που σταδιακά θα αρχίσει να αναπτύσσεται θα αποκαλύψει και νέες ικανότητες που αφορούν τόσο το επαγγελματικό κομμάτι όσο και το προσωπικό καθώς πάντα όσα λαμβάνουμε από μια δουλειά, κάπως ενσωματώνονται και στην συμπεριφορά και τις συνήθειες μας.  Αυτά τα δυο σημαντικά πλεονεκτήματα, οδηγούν μαζί και σε ένα τρίτο, αυτό της αυτοπεποίθησης.

Αυτοπεποίθηση και ασφάλεια

 Η αυτοπεποίθηση εδώ πηγάζει από την επαγγελματική επιτυχία αλλά και από την εσωτερική ευχαρίστηση που λαμβάνει κάποιος που πήρε ένα μεγάλο ρίσκο από την απόφαση να αλλάξει καριέρα. Η σιγουριά ότι τόλμησε να κάνει κάτι που μοιάζει τρομακτικό και μάλιστα να επιτύχει, δίνει πραγματική αυτοπεποίθηση και στον εργαζόμενο και στον άνθρωπο που βρίσκεται μέσα σε αυτόν.

Εσωτερική γαλήνη

Η αλλαγή καριέρας και επαγγελματικής στέγης εκτός από τον βιοπορισμό, καλύπτει και άλλους παράγοντες όπως αυτός της εξέλιξης που είδαμε παραπάνω, αλλά και της εσωτερικής κάλυψης αναγκών.  Η απασχόληση σε μία εταιρεία, έναν φορέα, ένα πλαίσιο που οι αξίες και η πολιτική του ταιριάζουν και ανταποκρίνονται σε αυτές των εργαζομένων του, δημιουργούν ένα κλίμα κάλυψης των εσωτερικών αναγκών και του υπαλληλικού προσωπικού. Εταιρείες με περιβαλλοντικό πλάνο, και κοινωνικές ευαισθησίες υπάρχουν και πλέον είναι περισσότερες από το παρελθόν.

Πολυμορφία

Κανένας και καμία δεν έχει μόνο μια ιδιότητα, δεν περιορίζεται μόνο σε ένα ρόλο και όλοι/ες έχουμε την δυνατότητα να μάθουμε πάνω από ένα πράγμα σίγουρα. Η αλλαγή καριέρας, και η δημιουργία μιας νέας, ειδικά όταν είναι και σε τελείως διαφορετικό αντικείμενο, δημιουργεί πολυμαθείς επαγγελματίες, που ανακαλύπτουν νέες πτυχές του εαυτού τους και δεν διστάζουν να δείξουν πόσο συναρπαστικό μπορεί να είναι να είσαι πολύπλευρος.  Το να μην επαναπαύεσαι σε αυτό που έχεις όταν δεν σε καλύπτει και να μπορείς να πάρεις το ρίσκο της αλλαγής και του πειραματισμού είναι στοιχεία που θα έπρεπε να επικροτούνται, ειδικά σε κοινωνίες που η εύρεση αξιοπρεπούς εργασίας είναι ελάχιστες και δύσκολες.

Ωστόσο επειδή κάθε νόμισμα έχει δυο όψεις, οφείλουμε να είμαστε και ρεαλιστές.

Ας δούμε και την άλλη πλευρά του νομίσματος

Μειονεκτήματα

Σε κάθε περίπτωση μια συνοπτική ματιά στην αρνητική κατάληξη του εγχειρήματος της αλλαγής, δεν είναι το απαισιόδοξο σενάριο, αλλά το ρεαλιστικό.

Οικονομικό κόστος

Εργαζόμαστε και βιοποριζόμαστε, μεταξύ άλλων, και αυτός είναι ένας βασικός παράγοντας που μπορεί να λειτουργήσει ανασταλτικά στην αλλαγή καριέρας. Το οικονομικό κόστος  ξεκινώντας κάτι νέο σε entry level position , είναι βασικός λόγος δεύτερων και τρίτων σκέψεων, ειδικά αν πρόκειται για άτομα που αυτοσυντηρούνται και έχουν αρκετές εξωτερικές δυσκολίες ή πιο ακριβό τρόπο ζωής, και για άτομα που συντηρούν οικογένειες. Κάθε αλλαγή φέρνει και μία θυσία, κάτι κερδίζεις, κάτι χάνεις και σίγουρα πριν την αλλαγή καριέρας ζυγίζεις καλά το οικονομικό κόστος.

Και 30, και 40, και 50

Οι νεότεροι συνάδελφοι μπορεί να σου προκαλέσουν αμηχανία, ειδικά αν ήδη είχες αμφιβολίες για αυτήν την αλλαγή. Ωστόσο δεν είναι τόσο απειλητικοί όσο ίσως δείχνουν. Σίγουρα έχεις να πάρεις μερικές πιο σύγχρονες ιδέες από κάποιους από αυτούς, και θα σε βοηθήσουν να αναπτύξεις κάποιες τεχνικές δεξιότητες σε προγράμματα κατά πάσα πιθανότητα. Παρατήρησέ τους . Ακόμα πιο σίγουρα, έχουν να πάρουν και εκείνοι από εσένα αφού η εμπειρία είναι πάντα χρήσιμη ακόμα και σε ανόμοιες και διαφορετικές θέσεις.

Προσαρμοστικότητα

Δύσκολη η προσαρμογή. Κάποιοι/ες είναι πιο ευπροσάρμοστοι/ες από άλλους, ή μπορεί να δείχνουν πως είναι κι ας μην είναι, δεν έχει σημασία. Η προσαρμογή είναι πάντα λίγο ζόρικη όταν ειδικά ξεφεύγει και από την ασφάλεια που είχες τόσα χρόνια. Τα καλά νέα είναι πως αργά ή γρήγορα θα καταφέρεις να εναρμονιστείς με το περιβάλλον, ειδικά αν είσαι ικανοποιημένος/η από αυτό και το αντικείμενο της δουλειάς.

Θέλει χρόνο η καριέρα

Η αρχή χρειάζεται πάντα λίγη περισσότερη υπομονή και η δημιουργία (νέας) καριέρας συνήθως είναι χρονοβόρα διαδικασία. Απαιτεί πολλή δουλειά, υπομονή, οικονομικές θυσίες, και συνεργασία. Και η Ρώμη δεν χτίστηκε σε μια μέρα αλλά χτίστηκε. Σοβαρός παράγοντας ο χρόνος, για την αλλαγή καριέρας, και πρέπει να είμαστε συνειδητοποιημένοι ότι αυτό μάλλον, θα πάρει ένα διάστημα μέχρι να γίνει σωστά και όπως θέλουμε.

Δυστυχώς αποτύχαμε

Το χειρότερο σενάριο όλων είναι μάλλον η αποτυχία στην αλλαγή καριέρας. Να αφήσεις την δουλειά σου για μια άλλη καλύτερη, και τελικά να πάει άσχημα. Μπορεί τελικά να μην ήταν αυτό που περίμενες, ο κόπος να μην άξιζε, και γενικώς να πήγε λίγο λάθος. Αλλά είναι τελικά αυτό το χειρότερο σενάριο; Στο κάτω κάτω, άφησες μια δουλειά, και μια κατάσταση που δεν σε κάλυπτε, και αυτό κάτι σημαίνει. Μπορεί το πρώτο εγχείρημα στην αλλαγή καριέρας να μην πήγε καλά αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η πρότερη κατάσταση ήταν αυτό που ήθελες. Η αναζήτηση παραμένει ένα ταξίδι που καλούμαστε όλοι να κάνουμε. Μπορεί ο επόμενος προορισμός να είναι καλύτερος .

Δεν μπορεί κανείς να προβλέψει απόλυτα την αποτυχία και την επιτυχία .μπορεί όμως να προβλέψει τις πιθανότητες μείωσης της αποτυχίας.

4 TIPS  για την σωστή κατεύθυνση

Υπάρχουν μικρά πράγματα που μπορούν να γίνουν πριν την αλλαγή καριέρας και να δείξουν το σωστό δρόμο για την σωστή πόρτα. Ορισμένες φορές θέλουμε να κάνουμε πράγματα που από άποψη πρακτικότητας δεν γίνεται να συμβούν. Ορισμένες άλλες ξέρουμε τι δεν θέλουμε, αλλά όχι τι θέλουμε και ξεκινάμε αφαιρετικά την αναζήτηση.

#1 Σεμινάρια. 

Υπάρχουν πάρα πολλά σεμιναριακά προγράμματα και μαθήματα που αφορούν κυριολεκτικά σχεδόν κάθε κλάδο που μπορεί κάποιος/α να απασχολείται. Με λίγη διαδικτυακή αναζήτηση μπορείς να βρεις το κατάλληλο σεμινάριο, είτε δωρεάν είτε επί πληρωμή. Εάν παρέχεται και πιστοποίηση ακόμα καλύτερα για το βιογραφικό σου. Τα σεμινάρια έχουν μεγάλο εύρος τιμών και ποικιλία αντικειμένου, είναι συν για την γενική εικόνα ενός επαγγελματία και σου παρέχουν μια παραπάνω γνώση που μπορεί να σε βοηθήσει να καταλάβεις πόσο συμβατός/η είσαι με αυτό που ιδανικά θα ήθελες να ακολουθήσεις στην πορεία.

#2 Μεταπτυχιακά προγράμματα

 Τα μεταπτυχιακά απευθύνονται στους λίγο πιο συνειδητοποιημένους με το είδος του επαγγέλματος που επιθυμούν να ακολουθήσουν. Υπάρχουν δωρεάν αλλά κυρίως είναι με δίδακτρα. Στην covid 19 περίοδο γίνονται και εξ αποστάσεως και έτσι υπάρχει μια μεγαλύτερη ευκολία σε όσους εργάζονται. Παρέχεται εξειδικευμένη γνώση, πτυχίο και βοηθάει στο να ανοίξουν πόρτες στην συνέχεια. Επίσης μπορεί να είναι είτε στο εξωτερικό, είτε στο εσωτερικό, ενώ μια καλή επιλογή τα τελευταία χρόνια αποτελεί και το ανοιχτό πανεπιστήμιο. 

#3 Οδηγοί καριέρας

Αν δεν ξέρεις τι θέλεις να κάνεις, μπορείς να επισκεφθείς ειδικά site που παρέχουν ολοκληρωμένη εικόνα και περιγραφή τόσο των σχολών όσο και των επαγγελμάτων. Πολύ συχνά παρέχουν και κάποιον ειδικό που βοηθάει στον επαγγελματικό προσανατολισμό. Πολλοί ενήλικες είναι μπερδεμένοι και αμφισβητούν τις γνώσεις και τις ικανότητές τους. Αν ανήκεις σε αυτήν την κατηγορία, πριν επενδύσεις σε ένα μεταπτυχιακό που τελικά ίσως δεν χρειάζεσαι, δοκίμασε να βρεις το σωστό site που θα σε φέρει πιο κοντά σ αυτό που πραγματικά χρειάζεσαι.

#4 Χόμπυ

Αν κάποια από τις δραστηριότητες που κάνεις στον ελεύθερό σου χρόνο είναι τόσο καλή που θα την έκανες επάγγελμα, τότε καν΄το! Δοκίμασε και εξέτασε τις πιθανότητες να κάνεις το χόμπι σου επάγγελμα, στην αρχή πιλοτικά. Σαν δεύτερη ίσως δουλειά ή κάπου εθελοντικά. Πειραματίσου με τις επιλογές που ανοίγονται μπροστά σου και ακόμα και αν τελικά το χόμπι δεν μετατραπεί σε μια νέα καριέρα, ίσως κάτι από όλα όσα έχεις μάθει παραπλεύρως, είναι αρκετά για να πάρεις την απόφαση και να αλλάξεις καριέρα.

Δεν μπορούμε να ελέγξουμε το χρόνο στον οποίο συμβαίνουν τα πράγματα, ελέγχουμε μόνο εμάς και τις αποφάσεις μας. Μια ανεπιτυχής απόφαση είναι καλύτερη από την απραγία.