Αξίζει να σπουδάσεις; Η γνώμη ενός αποφοίτου.

Κάθε χρόνο, πλήθος μαθητών-τριών επιλέγει να προχωρήσει στην ακαδημαϊκή εκπαίδευση, συμμετέχοντας στις πανελλήνιες εξετάσεις. Φόρτος διαβάσματος, απουσία ελεύθερου χρόνου και βέβαια άγχος για τα αποτελέσματα, σε μια ηλικία που θα έπρεπε τα ερεθίσματα να είναι διαφορετικά. Όμως τελικά αξίζει να σπουδάσεις ή είναι χαμένος χρόνος;

Το Future Generation απαντά!

Βέβαια, το ερώτημα είναι κάπως ρητορικό, και φυσικά η οπτική του κειμένου, αναντίρρητα υποκειμενική. Παρόλα αυτά, επιδίωξη είναι να δοθεί όσο το δυνατόν αποστασιοποιημένη αποτύπωση αρνητικών και θετικών χαρακτηριστικών, όποια και αν είναι η τελική απόφαση του/της μαθητή/τριας, όποια σχολή ή πανεπιστήμιο  κι αν επιλέξει.

Θετικά χαρακτηριστικά των σπουδών 

Ας δούμε όμως τα θετικά χαρακτηριστικά αυτής της επιλογής. Γιατί αξίζει να σπουδάσεις;

#1 Η Γνώση του αντικειμένου 

Όσον αφορά το πανεπιστήμιο και γενικότερα τον ακαδημαϊκό χώρο, είναι κοινός τόπος πως η είσοδος στο πανεπιστήμιο δεν εξασφαλίζει -κι ούτε θα έπρεπε άλλωστε- εργασιακή αποκατάσταση. Κίνητρο για την είσοδο στο πανεπιστήμιο είναι η γνώση. Ανεξάρτητα από το αντικείμενο σπουδών, η επιθυμία για γνώση επί του αντικειμένου είναι εκείνη που θα φέρει εις πέρας κάθε δυσκολία, όπως τον φόρτο εργασιών και ύλης που πρέπει να καλυφθεί σε πολλά μαθήματα, το άγχος, το βάρος του κόστους μετεγκατάστασης σε άλλη πόλη κοκ. 

#2 Αλληλεπίδραση 

Ταυτόχρονα, οι σπουδές ενθαρρύνουν την αλληλεπίδραση με ανθρώπους ακαδημαϊκού βεληνεκούς. Άλλωστε, δεν είναι λίγα τα παραδείγματα καθηγητών-τριών πανεπιστημίου που αγαπούν το αντικείμενο τους και “διψούν” να το μεταδώσουν. Η παρακολούθηση των μαθημάτων αυτών των καθηγητών-τριών διεγείρει το ενδιαφέρον, ενισχύει την επιλογή φοίτησης και βέβαια μας επιτρέπει να κατανοήσουμε αποτελεσματικότερα το αντικείμενο του μαθήματος. Παράλληλα, η συνύπαρξη με συμφοιτητές κατά τις δια ζώσης παραδόσεις, επιτρέπει στον φοιτητή ή τη φοιτήτρια να έρθει σε επαφή μαζί τους και να αλληλεπιδράσει ανακαλύπτοντας περαιτέρω το αντικείμενο σπουδών, όπως και άλλα κοινά ενδιαφέροντα. 

#3 Δραστηριότητες εντός του Campus 

Βέβαια, στα κοινά ενδιαφέροντα συμπεριλαμβάνονται και οι δραστηριότητες εντός του ακαδημαϊκού campus. Με την είσοδο στο πανεπιστήμιο δίνεται η δυνατότητα συμμετοχής σε πλήθος δραστηριοτήτων που συγκροτούνται ανεξάρτητα και ως επί το πλείστον αποκλειστικά από φοιτητές. Λέσχες φωτογραφίας, ομάδες θεάτρου, κινηματογράφου και δημιουργικής γραφής, σκακιστικοί σύλλογοι και οργανώσεις εθελοντισμού είναι μόνο μερικά από τα δεκάδες project που μπορεί να συμμετέχει κανείς, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα του. 

#4 Πρόγραμμα Erasmus+ 

Και φυσικά το Erasmus+. Αν και το πρόγραμμα Erasmus+ λαμβάνει χώρα κατά τα τελευταία έτη φοίτησης στη σχολή, με αποτέλεσμα ο πρωτοετής φοιτητής να μην έχει δυνατότητα να το ανακαλύψει αμέσως μετά την είσοδο του στη σχολή, είναι αναμφίβολα Life Changing εμπειρία. Από την απόφαση μετακίνησης στο εξωτερικό έως τη τελευταία μέρα, η εμπειρία του Erasmus+ είναι μοναδική για κάθε φοιτητή που την επιλέγει. Τόσο σε επίπεδο προσωπικής ωρίμανσης, με την απόφαση μετακίνησης σε μια άγνωστη χώρα για ένα μεγάλο διάστημα, όσο και σε επίπεδο γνωριμίας με τον θεσμό του Πανεπιστημίου στη χώρα εκείνη. Ισχυρότερη απόδειξη, ρώτα κάποιον που έζησε την εμπειρία! Άρα αν κάτι τέτοιο σε ενδιαφέρει έχεις έναν επιπλέον λόγο και ίσως αξίζει να σπουδάσεις.

Αρνητικά χαρακτηριστικά των σπουδών

Ωραία τα θετικά, όμως, ποια είναι τα αρνητικά αποτελέσματα της επιλογής φοίτησης στο πανεπιστήμιο, θα ρωτούσε κάποιος. 

#1 Επαγγελματική αποκατάσταση 

Το πρώτο και ίσως το κυριότερο για μια μεγάλη μερίδα φοιτητών-τριων είναι η επαγγελματική αποκατάσταση. Τις τελευταίες δεκαετίες στην Ελλάδα και ιδιαίτερα μετά την έναρξη της οικονομικής κρίσης, οι περισσότερες οικογένειες -κυρίως οι γονείς- ενθαρρύνουν τα παιδιά να σπουδάσουν “για να βρουν μια καλή δουλειά”. Φυσικά, η πραγματικότητα απέχει παρασάγγας. Οι ακαδημαϊκές σπουδές δεν εξασφαλίζουν απαραίτητα επαγγελματική αποκατάσταση, παρά μόνο συγκεκριμένες σχολές, οι οποίες καλύπτουν τις υπάρχουσες ανάγκες στην αγορά εργασίας (βλ. Σχολές πληροφορικής, πολυτεχνείου). Αποτέλεσμα είναι, πολλές σχολές να βγάζουν δεκάδες ή και εκατοντάδες απόφοιτους κάθε χρόνο, με μηδαμινή ή ελάχιστη απορρόφηση. 

#2 Αποπροσανατολισμός 

Σε αυτό το σημείο συνδέεται και η επόμενη θέση περί επαγγελματικής αποκατάστασης, καθώς από τα παραπάνω αντιλαμβάνεται κανείς πως η εύρεση εργασίας με τις σπουδές δεν συνδέονται απαραίτητα. Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις, ο “θρύλος” του Πανεπιστημίου απομακρύνει τα παιδιά από τεχνικές εργασίες ή από επαγγέλματα που πραγματικά θέλουν. Με λίγα λόγια, υπάρχουν αρκετές εργασίες οι οποίες αποφέρουν υψηλές απολαβές, αρκεί μια τεχνική σχολή δύο χρόνων για να αποκτηθεί η εξειδίκευση, ενώ παράλληλα κερδίζεται πολύτιμος χρόνος από την τετραετή ή πενταετή φοίτηση στο πανεπιστήμιο. 

#3 “Ο χρόνος είναι χρήμα” 

Τέλος, η ζωή δεν είναι αγώνας δρόμου. Δεν είναι απαραίτητο να σπουδάσει κάνεις τελειώνοντας το Λύκειο. Μάλιστα, τις περισσότερες φορές που ένας μαθητής ή μια μαθήτρια επιλέγει μια σχολή επειδή “πρέπει να σπουδάσει” καταλήγει να μην ολοκληρώνει τις σπουδές, ή να μακραίνει τη φοίτησης σε βάθος επταετίας-οκταετίας. Είναι λογικό στην ηλικία των δεκαεπτά ετών πολλά παιδιά να μη γνωρίζουν με τι θα ήθελαν να ασχοληθούν ή αν τελικά αξίζει να σπουδάσουν. Το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα δεν ευνοεί την επιλογή, αφού δε γίνεται σχεδόν καμία προεργασία, ενώ το αντικείμενο σπουδών αφήνεται στην κρίση του κάθε μαθητή και μαθήτριας, χωρίς κάποια εμπεριστατωμένη ενημέρωση. 

Τα συμπεράσματα μας 

Στο κείμενο αυτό επιδιώξαμε να αποσαφηνίσουμε ορισμένα από τα θετικά χαρακτηριστικά αλλά και τα ζητήματα που μπαίνουν “κάτω από το χαλί” για χάρη της φοίτησης στο πανεπιστήμιο. 

Καταληκτικά, θα λέγαμε πως οι σπουδές είναι αρκετά σημαντικό κομμάτι στην πορεία της εκπαίδευσης, που επηρεάζει διαφορετικούς τομείς της ζωής μας. Ωστόσο, ορισμένες παρερμηνείες δημιουργούν σύγχυση στον μαθητή ή τη μαθήτρια που επιλέγει να προχωρήσει στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η αξία των σπουδών είναι αδιαμφισβήτητη, όμως η αξιοποίηση τους πολλές φορές παρεξηγείται. Όποια κι αν είναι η τελική απόφαση, η καλύτερη κατεύθυνση είναι αυτή της εξέτασης των θετικών και των αρνητικών χαρακτηριστικών της φοίτησης. Έπειτα, και σε συνάρτηση με τις επιδιώξεις και τα όνειρα που έχει κανείς, κρίνει αν τελικά αξίζει να σπουδάσεις. Όμως, η επιλογή ανήκει αποκλειστικά στο άτομο που θα τη ζήσει.