Ο Ναύτης εργάζεται σε φορτηγά, αλιευτικά, πολεμικά ή επιβατηγά πλοία και σκάφη. Είναι το κατώτερο στην ιεραρχία μέλος του πληρώματος πλοίων και ασχολείται με τη φορτοεκφόρτωση, την περιποίηση και τον καθαρισμό του πλοίου, τον ελλιμενισμό και την τροφοδοσία του. Χειρίζεται τον φορτοεκφορτωτικό εξοπλισμό και άλλα μηχανήματα του πλοίου, καθώς και υλικά συντήρησης (καθαριστικά, χρώματα, βερνίκια), ή μετακινεί αντικείμενα και σκοινιά στο κατάστρωμα. Όταν εργάζεται σε πορθμεία, βοηθάει στην τοποθέτηση των αυτοκινήτων σε σειρές.
Προϋποθέσεις Άσκησης Επαγγέλματος
Για την άσκηση του επαγγέλματος είναι απαραίτητη η απόκτηση ναυτικού φυλλαδίου από το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας. Για την έκδοσή του χρειάζεται η Άδεια Ναύτη. Αυτή παρέχεται μετά από θαλάσσια υπηρεσία ενός έτους ως μαθητευόμενου (ένα εξάμηνο υπό την εποπτεία αξιωματικού) και με την επιτυχή απόκτηση πιστοποιητικού ασφαλείας και πυρασφαλείας από το Κέντρο Επιμόρφωσης Σπουδαστών Εμπορικού Ναυτικού (ΚΕΣΕΝ) στον Ασπρόπυργο. Επίσης, απαραίτητα για την έκδοση φυλλαδίου είναι το λευκό ποινικό μητρώο και πιστοποιητικό εκπλήρωσης των στρατιωτικών υποχρεώσεων. Ο υποψήφιος Ναύτης θα πρέπει να έχει ηλικία κάτω των 30 ετών και να έχει καλή υγεία. Ο Ναύτης μετά από τέσσερα χρόνια προϋπηρεσίας μπορεί να γίνει ναύκληρος (λοστρόμος) ή να αποκτήσει άδεια Κυβερνήτη Γ΄ μετά από εξετάσεις στο υπουργείο Ναυτιλίας.
Επαγγελματική Κατοχύρωση:
Υπάρχει νομοθετική κατοχύρωση του επαγγέλματος.
Εκπαίδευση
Η εκπαίδευση είναι άτυπη. Για την άσκηση του επαγγέλματος είναι απαραίτητη η απόκτηση ναυτικού φυλλαδίου.
Δεξιότητες
Ο Ναύτης χρειάζεται να διαθέτει:
- Ευσυνειδησία, προσεκτικότητα
- Υπομονετικότητα, συνέπεια και επινοητικότητα
- Ικανότητα αντίληψης του χώρου
- Επιδεξιότητα για τον χειρισμό μηχανημάτων και συσκευών του πλοίου
- Καλή φυσική κατάσταση
- Σωματική δύναμη και αντοχή
- Εξοικείωση με τη θάλασσα και τα ταξίδια.
Επαγγελματικές Προοπτικές
Τα πληρώματα των πολεμικών σκαφών έχουν μόνιμη απασχόληση. Οι υπόλοιποι ασκούν ένα επάγγελμα κυρίως χειρωνακτικό, που μπορεί να το ασκήσει οποιοδήποτε άτομο με σωματική δύναμη και αντοχή, έχοντας περιορισμένη τεχνική κατάρτιση. Το επάγγελμα συχνά πλήττεται από εργασιακή ανασφάλεια, χαμηλές αμοιβές και ανεργία. Στην εμπορική ναυτιλία οι θέσεις εργασίας έχουν περιοριστεί, αλλά υπάρχει κάποια αύξηση της ζήτησης σε επιβατηγά πλοία ή και τουριστικά σκάφη. Ο Ναύτης μπορεί να εργαστεί σε φορτηγά, επιβατηγά και πολεμικά πλοία. Στα πολεμικά πλοία οι Ναύτες είναι έφεδροι ή με αμειβόμενη θητεία και μπορούν να έχουν κάποιο βαθμό χαμηλό στην ιεραρχία. Μπορούν ακόμα να απασχοληθούν σε ναυτιλιακές εταιρείες ή σε μικρότερα τουριστικά και αλιευτικά σκάφη. Ως Κυβερνήτης Γ΄, ο Ναύτης μπορεί να εργαστεί σε μικρότερα πλοία (ρυμουλκά, πορθμεία, σκάφη αναψυχής).
Εργασιακές Συνθήκες και Περιβάλλον
Η εργασία του είναι βαριά και μονότονη, ιδιαίτερα στα εμπορικά πλοία, παρόλο που επισκέπτεται διάφορα λιμάνια. Ο Ναύτης είναι εκτεθειμένος σε άσχημες και μερικές φορές επικίνδυνες καιρικές συνθήκες. Πολλές φορές, ταξιδεύει για εβδομάδες στη θάλασσα ή αναγκάζεται να παραμένει διαρκώς μέσα στο πλοίο. Εργάζεται κυρίως ομαδικά, με υποχρεωτικές βάρδιες.
Η εργασία του εκτελείται σε ανοιχτό χώρο στο κατάστρωμα των πλοίων, ή σε αποθήκες και σε αμπάρια πλοίων, όπου υπάρχει αρκετή υγρασία, μυρωδιές ή υπολείμματα από καύσιμα και λιπαντικά, ανεπαρκής φωτισμός κι αερισμός.
Επαγγελματικές Οργανώσεις
Οι Ναύτες ανήκουν στην Πανελλήνια Ένωση Ναυτών και ασφαλίζονται στο Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο (ΝΑΤ).
