Επάγγελμα Μηχανικός Περιβάλλοντος

Ο Μηχανικός Περιβάλλοντος ασχολείται με τη διαχείριση και προστασία του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος. 

Ειδικότερα, ενημερώνει και ευαισθητοποιεί τους αρμόδιους φορείς για περιβαλλοντικά θέματα, συλλέγει στοιχεία, εκπονεί μελέτες και τις παρουσιάζει σε εμπλεκόμενους φορείς, σχεδιάζει, εφαρμόζει και ελέγχει προγράμματα για την προστασία και τη διαχείριση του περιβάλλοντος. Ακόμη, διαμορφώνει την πολιτική των εταιρειών ή υπηρεσιών σε θέματα περιβάλλοντος και, τέλος, ενημερώνεται πάνω στη νομοθεσία που αφορά τον τομέα του και μελετά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις τεχνικών έργων ή άλλων δραστηριοτήτων με βάση τη νομοθεσία αυτή.

Στις υπόλοιπες γραμμές αυτού του άρθρου, θα μάθεις ό,τι χρειάζεσαι για το επάγγελμα του Μηχανικού Περιβάλλοντος και τις σπουδές πάνω στην Μηχανική Περιβάλλοντος.

Ο Μηχανικός Περιβάλλοντος, είναι ένα από τα επαγγέλματα των θετικών επιστημών και του τομέα της Μηχανικής. Ένας τομέας που εμπεριέχει στο φάσμα του και πολλά άλλα γνωστά επαγγέλματα. 

Εδώ, στο Future Generation θα βρεις όλα όσα χρειάζεσαι για το συγκεκριμένο επάγγελμα.

Συνοπτική περιγραφή

Το επιστημονικό πεδίο του Μηχανικού Περιβάλλοντος περιλαμβάνει τις βασικές αρχές των μηχανικών, τη δομή και λειτουργία των φυσικών και τεχνητών οικοσυστημάτων, τη μεταφορά και δράση ρύπων, τις τεχνολογίες ελέγχου ποιότητας του αέρα, τις κατασκευές και τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης. 

Κατά συνέπεια, οι αρμοδιότητες του Μηχανικού Περιβάλλοντος είναι  

• διαχείριση και προστασία του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος 
• ενημέρωση και ευαισθητοποίηση Φορέων για περιβαλλοντικά θέματα
• συλλογή και αξιολόγηση στοιχείων
• εκπόνηση μελετών
• εφαρμογή και ο έλεγχος προγραμμάτων για την προστασία και τη διαχείριση του περιβάλλοντος. 

Ακόμη, διαμορφώνει την πολιτική εταιρειών και υπηρεσιών σε θέματα περιβάλλοντος, ενημερώνεται διαρκώς σε νομοθετικά ζητήματα του τομέα του σε Τοπικό-Εθνικό-Κοινοτικό και παγκόσμιο επίπεδο, μελετά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις τεχνικών έργων και δραστηριοτήτων σύμφωνα με την περιβαλλοντική νομοθεσία εισηγούμενοι βελτιωτικές προτάσεις στη βάση της βιώσιμης ανάπτυξης, της τεχνολογικής προόδου και κυκλικής οικονομίας.

Το Εκπαιδευτικό και Επαγγελματικό πεδίο Μηχανικού Περιβάλλοντος 

Το πεδίο του Μηχανικού Περιβάλλοντος συνεχώς αναβαθμίζεται τόσο σε εκπαιδευτικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο λόγω των μεγάλων περιβαλλοντικών αλλαγών και ζητημάτων παγκοσμίως όπως:

• κλιματική αλλαγή, 
• μείωση των φυσικών πόρων, 
• ρύπανση σε όλη τη βιόσφαιρα (έδαφος, νερό, αέρα) περιλαμβάνοντας φυσικά και ανθρωπογενή περιβάλλοντα, 
• μείωση της βιοποικιλότητας, 
• διαχείριση αποβλήτων, 
• παρουσία επιδημιών.

O Επιστημονικός Κλάδος των Μηχανικών Περιβάλλοντος

Προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα περιβαλλοντικά ζητήματα που παρουσιάζονται αυξανόμενα σε συχνότητα είτε με αργούς ρυθμούς και λειτουργούν προσθετικά όπως η ρύπανση ή ξαφνικά και μαζικά όπως πλημμύρες και πυρκαγιές, ήταν επιτακτική η ανάγκη περιβαλλοντικής προστασίας όλου του πλανήτη να εκπαιδευτούν επιστήμονες που θα συνδράμουν στην αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής κρίσης. 

Για το λόγο αυτό αναπτύχθηκαν  Προπτυχιακά Προγράμματα Μηχανικών Περιβάλλοντος αρχής γενομένης από τη δεκαετία του ’60.  Ο επιστημονικός κλάδος των Μηχανικών Περιβάλλοντος έκτοτε αυξάνεται και εξαπλώνεται ταχέως σε Πανεπιστήμια των αναπτυσσομένων χωρών και έχει αρχίσει πλέον να εξελίσσεται σε έναν πολύ δυναμικό και αναγκαίο επιστημονικό κλάδο με τη δική του ταυτότητα και δικά του επιστημονικά περιοδικά.

Επαγγελματικές Προοπτικές

Οι προοπτικές του επαγγέλματος φαίνονται ιδιαίτερα αξιόλογες, αφού η μελέτη διαχείρισης και αναβάθμισης του περιβάλλοντος επιβάλλεται πλέον σε όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες. 

Ο Μηχανικός Περιβάλλοντος μπορεί να εργαστεί ως υπάλληλος σε: 

• υπουργεία, 
• οργανισμούς, 
• επιχειρήσεις, 
• μεγάλα τεχνικά γραφεία, 
• γραφεία μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων, 

• καθηγητής στην εκπαίδευση και κατάρτιση, αφού φοιτήσει στην Παιδαγωγική Σχολή (ΠΑΤΕΣ) της πρώην ΣΕΛΕΤΕ ή τωρινής Α.Σ.ΠΑΙ.ΤΕ.

Σπουδές και Εκπαίδευση 

Για να γίνει κάποιος Μηχανικός Περιβάλλοντος χρειάζεται να εκπαιδευτεί στα τμήματα Μηχανικών Περιβάλλοντος των Πολυτεχνείων.

Πιο συγκεκριμένα, στα τμήματα:

• Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος, Πολυτεχνική Σχολή – Πανεπιστήμιο Πατρών

• Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (Δ.Π.Θ)
• Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος, Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδας.

Σπουδές στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο

Στην Ευρώπη, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο υπάρχει πληθώρα αντίστοιχων Προπτυχιακών Τμημάτων.  Ενδεικτικά αναφέρονται:

• Environmental Engineering, ETH Zurich
• Environmental Engineering, Technical University of Munich
• Environmental Engineering, Rey Juan Carlos University, Spain
• Energy and Environmental Engineering, University of Wales, UK
• Environmental Engineering, University of Arizona, USA

Στην Ευρώπη, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο υπάρχει πληθώρα Μεταπτυχιακών Τμημάτων.  Ενδεικτικά αναφέρονται:

• MSc in Environmental Engineering, Imperial College London, UK
• MSc in Environmental Engineering, Gdańsk, Poland
• MSc in Environmental Engineering, University of Southern Denmark, Odense, Denmark
• MSc in Environmental Engineering, Belfast, UK
• MSc in Environmental Engineering, Temple University College of Engineering, Philadelphia, USA.

Ενδεικτικοί Τομείς 

Τα Τμήματα Μηχανικών Περιβάλλοντος εκπαιδεύουν τους μελλοντικούς Διπλωματούχους Μηχανικούς σε θέματα:

• σχεδιασμού, 
• κατασκευής, 
• λειτουργίας και διαχείρισης σύγχρονων υποδομών 

για τη συντήρηση του κρίσιμου φυσικού κεφαλαίου του πλανήτη, που απαιτείται για την κάλυψη των αναγκών τόσο των σημερινών όσο και των μελλοντικών κοινωνιών. 

Τα κύρια αντικείμενα εξειδίκευσης των μηχανικών περιβάλλοντος επικεντρώνονται στη διαχείριση υγρών και στερεών αποβλήτων, στον έλεγχο και την διαχείριση των ατμοσφαιρικών ρύπων, στις τεχνολογίες παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, στη διαχείριση υδατικών πόρων, στη διαχείριση ενέργειας και στην διαχείριση του περιβάλλοντος για την αειφόρο ανάπτυξη. 

Αναλυτικότερα, στο αντικείμενο των:

Υγρών Αποβλήτων

Οι φοιτητές εκπαιδεύονται στην ανάπτυξη, ανάλυση, σχεδιασμό, προσομοίωση, αυτόματη ρύθμιση και βελτιστοποίηση των αναερόβιων και αερόβιων βιοχημικών διεργασιών. 

Επίσης, εκπαιδεύονται στις φυσικές διεργασίες για την επεξεργασία υγρών αποβλήτων, στην αναερόβια επεξεργασία αγροτοβιομηχανικών αποβλήτων και βιομάζας για την παραγωγή βιοαερίου και ενέργειας, στην επεξεργασία υγρών αποβλήτων για ανακύκλωση νερού, στις μικροβιολογικές και μοριακές τεχνικές που εφαρμόζονται για τον χαρακτηρισμό των μικροβιακών κοινοτήτων και τον έλεγχο των βιολογικών διεργασιών και στις τεχνολογίες επεξεργασίας πόσιμου νερού.

Στερεών Αποβλήτων

Οι φοιτητές εκπαιδεύονται στον σχεδιασμό συστημάτων διαχείρισης στερεών και επικινδύνων αποβλήτων, όπως συστήματα ανακύκλωσης, συλλογής, μεταφοράς/μεταφόρτωσης, βιολογικής επεξεργασίας (κομποστοποίησης, αναερόβιας χώνευσης, βιολογικής ξήρανσης), καύσης για ανάκτηση ενέργειας, τελικής διάθεσης σε χώρους υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων και εξυγίανσης ρυπασμένων εδαφών και υπογείων υδάτων.

Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης

Οι φοιτητές αποκτούν την ικανότητα να χειρίζονται τεχνολογίες αντιμετώπισης ατμοσφαιρικής ρύπανσης στο αστικό, περιαστικό και φυσικό περιβάλλον, να σχεδιάζουν μονάδες αντιρρυπαντικής τεχνολογίας ατμοσφαιρικών ρύπων σε οποιαδήποτε βιομηχανία, να ελέγχουν την ατμόσφαιρα εσωτερικών χώρων και να ειδικεύονται σε θέματα κλιματικής αλλαγής.

Υδατικών Πόρων

Οι φοιτητές αποκτούν το αναγκαίο επιστημονικό και τεχνολογικό υπόβαθρο για να μπορούν να μελετούν, να σχεδιάζουν, να υλοποιούν και, τέλος, να λειτουργούν τεχνικά έργα σχετικά με τη διαχείριση υδατικών πόρων (επιφανειακών και υπογείων), καθώς και να αξιολογούν, να αναπτύσσουν και να διασυνδέουν συστήματα παρακολούθησης, προσομοίωσης και διαχείρισης του φυσικού υδάτινου περιβάλλοντος. Παράλληλα, οι φοιτητές εκπαιδεύονται στη διαχείριση αστικής και αγροτικής απορροής και στο σχεδιασμό φυσικών συστημάτων για την επεξεργασία υγρών αποβλήτων.

Διαχείρισης Ενέργειας

Οι φοιτητές αποκτούν δεξιότητες στη χρήση τεχνολογιών εξοικονόμησης και διαχείρισης ενέργειας κυρίως σε δομημένο περιβάλλον (λ.χ. κτίρια).

Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας

Οι φοιτητές εκπαιδεύονται σε θέματα σχεδιασμού, ανάπτυξης, λειτουργίας και ελέγχου συστημάτων παραγωγής ενέργειας (υβριδικών και μη) με χρήση ηλιακής, αιολικής ενέργειας και ενέργειας από βιομάζα.

Διαχείρισης Περιβάλλοντος

Οι φοιτητές εκπαιδεύονται σε θέματα οικολογίας, περιβαλλοντικής μικροβιολογίας, διαχείρισης υδατικών πόρων και παράκτιων οικοσυστημάτων.

Αειφόρου ανάπτυξης

Οι φοιτητές εκπαιδεύονται σε θέματα οικονομικής περιβάλλοντος, τεχνικών τιμολόγησης φυσικών πόρων, τεχνικής οικονομικής, πράσινης επιχειρηματικότητας, συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης (ISO 14001, EMAS, ecolabel) και της επίδρασης των ψυχολογικών και κοινωνικών μεταβλητών σε θέματα προστασίας περιβάλλοντος.

Μισθός

Οι αποδοχές του Μηχανικού Περιβάλλοντος είναι ικανοποιητικές και μπορεί να έχει ειδικές παροχές ή επιδόματα ανάλογα με την πολιτική της εταιρείας όπου εργάζεται.

Πιο συγκεκριμένα, και με πηγή το Μywage, το εύρος μισθών για την πλειοψηφία των εργαζομένων στο επιλεγμένο επάγγελμα – Μηχανικοί περιβάλλοντος, ξεκινά από 852 € έως 2.825 € ανά μήνα για το έτος 2022.

Οι μικτές μηνιαίες αποδοχές ενός Μηχανικοί περιβάλλοντος κυμαίνονται συνήθως μεταξύ 852 € και 1.411 € κατά την έναρξη άσκησης του επαγγέλματος. Και τέλος, μετά από 5 έτη εργασίας, το αντίστοιχο μηνιαίο ποσό κυμαίνεται μεταξύ 1.073 € και 1.762 € για 40 ώρες εργασίες την εβδομάδα.

Εργασιακές Συνθήκες και Περιβάλλον

Ο Μηχανικός Περιβάλλοντος μπορεί να εργάζεται ατομικά, αλλά και ομαδικά. Η εργασία του είναι πνευματική και δεν απαιτεί χειρωνακτικές δεξιότητες. 

Εργάζεται ακολουθώντας το ωράριο του συγκεκριμένου φορέα απασχόλησης, ενώ οι υπερωρίες είναι πιθανές στην περίπτωση φόρτου εργασίας ή προθεσμιών παράδοσης μελετών. Μπορεί να εργάζεται σε κλειστό χώρο, εντός γραφείου και με αρκετά καλές συνθήκες, αλλά και σε ανοιχτό χώρο για συλλογή στοιχείων, οπότε είναι εκτεθειμένος σε διάφορες καιρικές συνθήκες.

Ωστόσο, το επάγγελμα αυτό πολλές φορές απαιτεί μετακινήσεις μέσα και έξω από τη χώρα, για συμμετοχή σε διεθνή συνέδρια, για ερευνητικές μελέτες, ή για συλλογή και επεξεργασία στοιχείων.

Το επάγγελμα αυτό πολλές φορές απαιτεί μετακινήσεις μέσα και έξω από τη χώρα, για συμμετοχή σε διεθνή συνέδρια, για ερευνητικές μελέτες, ή για συλλογή και επεξεργασία στοιχείων.

Απαιτούμενες Δεξιότητες 

Ο Μηχανικός Περιβάλλοντος χρειάζεται να έχει:

• Ευαισθησία και ενδιαφέρον για θέματα που σχετίζονται με το οικοσύστημα,
• Ικανότητα αντίληψης των συνθηκών ή των καταστάσεων που αφορούν το περιβάλλον που ερευνά,
• Επινοητικότητα,
• Υπολογιστική, μαθηματική και μηχανική ικανότητα,
• Δεξιότητα στη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών.

Άδεια Άσκησης Επαγγέλματος 

Ο Μηχανικός Περιβάλλοντος εγγράφεται στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ), το οποίο και του χορηγεί άδεια άσκησης επαγγέλματος.

Εξοπλισμός και Εκπαίδευση

Ο Μηχανικός Περιβάλλοντος χρησιμοποιεί χάρτες και εξειδικευμένα προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών, όπως AUTOCAD, GIS tools, SPSS και πολλά άλλα ακόμη.